‘Niets staat ons nu meer in de weg,’ zegt Joke Bakker, voorzitter van LSA. ‘We kunnen in onze wijk een vervoersdienst opzetten, het groen beheren of dagbesteding faciliteren. Het Kompas geeft voorbeelden en tips om toe te passen in je eigen gemeente. Ook als deze het Right to Challenge nog niet officieel heeft ingevoerd.’ LSA, Vilans en Movisie inventariseerden welke vragen er spelen als een buurtinitiatief een beroep wil doen op het Right to Challenge of een gemeente het lokaal wil verankeren. Dit vormt de basis van het Kompas. Het biedt inspirerende praktijkvoorbeelden en antwoorden op vragen zoals, hoe kun je met Right to Challenge aan de slag en waarom gebruiken bewoners dit recht?
Praktische toepassing
Volgens Tweede Kamerlid Linda Voortman past het Right to Challenge goed binnen de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo): ‘daar zag ik meteen een praktische toepassing. Als bewoners denken dat ze het beter kunnen dan de gemeente, vind ik dat dat moet kunnen.’ Zij diende daarom samen met Otwin van Dijk de motie in om Right to Challenge op te nemen in de Wmo.
Sindsdien maken bewonersgroepen meer gebruik van dit recht. In Utrecht neemt de Ouderensoos in buurthuis De Nieuwe Jutter deel aan een ‘proefchallenge’. De vrijwilligers bieden dagondersteuning voor oudere wijkbewoners, momenteel nog met subsidie van de gemeente. ‘Maar wij zoeken samen naar een gelijkwaardigere verhouding waarin de gemeente ons op dezelfde manier betaalt als een zorginstelling,’ licht initiatiefnemer Kees Fortuin toe. ‘Dan zijn we autonomer en kunnen we de inkomsten gebruiken voor de ouderen in de wijk of om minder subsidie aan te vragen voor het buurthuis. Daarover zijn we met de gemeente in gesprek.’
Meer dan uitdagen
Het Right to Challenge is verankerd binnen de Wmo maar op veel meer domeinen toepasbaar. Denk aan de grote hoeveelheid leegstaand vastgoed van waaruit bewonersinitiatieven hun activiteiten kunnen uitvoeren, maar waar zij nu heel moeilijk aanspraak op kunnen maken. Het kompas is zo opgesteld, dat het breder bruikbaar en toepasbaar is dan alleen voor zorg- en ondersteuningstaken. Het Kompas Right to Challenge in de Wmo is gepubliceerd op www.lsabewoners.nl/rtc