Vanaf 1 januari 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor bijna alle ondersteuning van mensen op het gebied van werk, inkomen, zorg, welzijn, opvoeden, opgroeien en jeugdhulp. Het jaar 2015 was nog een overgangsjaar maar de effecten van deze decentralisatie zijn begin 2016 meer zichtbaar en voor burgers voelbaar geworden. Dat maakt dat de ombudsman nu zijn onderzoek gaat doen.
Zelfredzaamheid
Het bevorderen van de maatschappelijke participatie van burgers is een belangrijke voorwaarde voor het slagen van de decentralisaties. Deze zelfredzaamheid is echter niet vanzelfsprekend, blijkt uit eerder onderzoek van de ombudsman. Mensen in contact met het sociale domein zijn vaak erg afhankelijk van de overheid en veel minder zelfredzaam dan de overheid veronderstelt. De ombudsman onderzoekt wat burgers redelijkerwijze kunnen verwachten van het klachtrecht in het sociale domein. Het onderzoek wordt naar verwachting eind 2016 afgerond.