Directeur Manon Vanderkaa benadrukt de urgentie van het probleem: “Onder ouderen tekent zich een sterke tweedeling af. Wie huurt, hoge zorgkosten heeft en een klein pensioen, heeft vaak geen mogelijkheden meer om een financiële tegenvaller op te vangen. Alle financiële veerkracht is verdwenen onder de meest kwetsbare groep.”
Koopkracht afgenomen
De KBO, grootste seniorenorganisatie van Nederland, deed voor het derde jaar onderzoek naar de koopkrachtontwikkeling onder de achterban. En wat blijkt? De koopkracht is opnieuw afgenomen.
Zo krijgt in vergelijking met een jaar geleden de helft van alle onderzochte ouderen minder geld op hun bankrekening, gemiddeld 100 euro per maand. Meest genoemd zijn daling van het pensioen en gestegen zorgkosten. Verdere kostenstijging komt door energielasten, medicijnen, woonlasten en boodschappen. De financiële achteruitgang is voor zes van de tien mensen aanleiding om te bezuinigen. Het meest op vakantie, kleding, abonnementen, muziek en sport. Maar ook op goede doelen, uitjes, boodschappen, apparatuur en meubels.
Geen buffer
Manon Vanderkaa: “We vroegen dit jaar aan de deelnemers hoe ze zouden omgaan met een financiële tegenvaller. Bij een onverwachte belastingaanslag van 400 euro die binnen twee weken voldaan moet worden, komt één op de vijf senioren in de problemen. Tegen verhoging van het eigen risico in de zorg naar 500 euro is de helft van de ouderen niet opgewassen. Het is de vraag of politiek Den Haag zich dit realiseert.”
Hoe rijk zijn de ouderen? Ruim negen van de tien ondervraagden krijgen naast AOW aanvullend pensioen. Gemiddeld 1.150 euro, maar de verschillen zijn groot. Zo krijgt een kwart minder dan 400 euro per maand en heeft 10% juist veel: 2.500 euro en meer. Zes op de tien senioren hebben een eigen huis. 40% daarvan heeft nog een hypotheek, de rest heeft alles afgelost. Zes van de tien senioren hebben eigen vermogen: cash, spaargeld, koopsompolissen, beleggingen en dergelijke.
De bedragen liggen tussen de 20 en de 50 duizend euro. Manon Vanderkaa: “Maar ook hier zijn de verschillen groot. Vier van de tien senioren bezitten minder dan 20.000 euro en de top-10% heeft een eigen vermogen tussen de 200 duizend en 1 miljoen euro.”
Als we de resultaten achter elkaar leggen, tekent zich een patroon af. Ruim de helft van de senioren krijgt minder geld op hun bankrekening. De grote groep met weinig vermogen, een klein pensioen en een huurhuis, heeft geen financiële veerkracht meer.
Daarnaast gaven de respondenten in 2016 opnieuw aan dat ze het gevoel hebben meer te moeten inleveren dan andere groepen in de samenleving. Het vertrouwen in het kabinet neemt gestaag af. Manon Vanderkaa: “Voor ons is het duidelijk waar het in de verkiezingen over moet gaan: herstel de koopkracht van ouderen!”