Het valt de overheid zwaar aan te rekenen, zegt ombudsman Reinier van Zutphen. “Het is niet de eerste keer dat een ingrijpende verandering gepaard gaat met veel problemen. En toen de mensen die het aanging zich tot de overheid wendden, gaf die niet thuis.”
Per 1 januari van dit jaar is de wet veranderd. Voorheen beheerden mensen zelf hun pgb, maar dit systeem was fraudegevoelig. Daarom krijgen pgb-houders sinds dit jaar het geld niet meer rechtstreeks op hun rekening gestort, maar wordt het budget door de Sociale Verzekeringsbank (SVB) beheerd en rechtstreeks uitbetaald aan de zorgverlener. De SVB controleert op basis van door de gemeente aangeleverde gegevens en betaalt uit.
De wijziging heeft grote gevolgen voor zowel de budgethouder als de zorgverlener. Beiden zijn namelijk financieel afhankelijk van de overheid. In veel gevallen kwamen betalingen echter veel te laat of bleven zelfs helemaal uit. Als er maar een klein gegeven onjuist was ingevuld, blokkeerde het systeem met alle gevolgen van dien voor de uitbetaling. Deze problemen met het systeem zijn volgens de ombudsman overigens tot op de dag van vandaag niet opgelost.
De ombudsman concludeert dat in de aanloop naar de stelselwijziging het menselijke belang nog wel in het vizier stond van alle spelers. “Maar het verzandde steeds meer in regels en het eigen systeem. Hierdoor is de realiteit steeds meer op de achtergrond komen te staan.”
Van begin tot eind zijn volgens Van Zutphen fouten gemaakt. “Als je plannen maakt, moet je de haalbaarheid toetsen, dat is niet gebeurt. En vlak voor de invoering, eind vorig jaar, zijn een aantal regels toch nog aangepast, dat werkt ook niet.”
Ook staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid) heeft al moeten bekennen dat er veel mis is gegaan. Hij wil dat het systeem zo snel mogelijk helemaal goed werkt. De gemeenten zouden daarom voor 1 oktober hun gegevens moeten aanleveren, maar een aantal heeft al laten weten die deadline niet te halen.