Volgens deze verenigingen eisen ambtenaren medische dossiers van kinderen op. Ook voeren gemeenten keukentafelgesprekken met ouders over de psychische toestand van hun kind. Werken ouders niet mee, dan wordt soms een behandeling niet vergoed.
‘Gemeenten vragen soms complete dossiers op bij de ouders’, zegt voorzitter Ella Kalsbeek van de LHV. ‘Mensen worden daardoor overdonderd. Als je daardoor hulp denkt te krijgen, zeg je misschien al snel ja.’
De LVVP eist in een vandaag verstuurde brief aan de staatssecretarissen Van Rijn van Volksgezondheid en Dijkhoff van Justitie dat in de jeugd-ggz dezelfde regels gaan gelden voor de omgang met privacygevoelige gegevens als in de geestelijke zorg voor volwassenen.
Regie voeren
De gemeenten zijn sinds begin dit jaar verantwoordelijk voor de jeugdzorg en de jeugd-ggz. Doel van het nieuwe systeem is dat minder kinderen in de dure, gespecialiseerde zorg belanden. In hun pogingen de regie te voeren, slaan gemeenten soms door in wat zij van cliënten willen weten, vinden de LHV en de LVVP. De gemeente mag ouders en kinderen volgens hen niet dwingen medische gegevens prijs te geven.
Een psychotherapeut uit Arnhem, die niet met naam in de krant wil omdat zij bang is voor haar onderhandelingspositie bij de gemeente, zegt dat de gemeente meerdere van haar cliënten dwingt al hun psychische problemen bloot te geven in keukentafelgesprekken met ambtenaren.
‘Dan hoor ik dat iemand van de gemeente, doorgaans een maatschappelijk werker met een hbo-opleiding zonder medische achtergrond, komt beoordelen of een specialistische, psychiatrische behandeling moet worden voortgezet. Ik vind dit bizar. Toen de ouders bezwaar maakten, kregen ze te horen dat als zij niet meewerken, de behandeling volgend jaar niet wordt vergoed.’
Privacygevoelige informatie
De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) stelt dat het zeker niet de bedoeling medische dossiers op te vragen. ‘Dat kan alleen als een patiënt daarvoor zelf toestemming heeft gegeven’, zegt een woordvoerster. ‘En diagnosen stellen en het opstellen van behandelplannen is voorbehouden aan specialisten. Medewerkers van de gemeente kunnen hierover wel beperkt informatie vragen aan cliënten, maar die zijn niet verplicht hierop te antwoorden.’
Ook huisartsen zeggen dat ze geregeld verzoeken krijgen om privacygevoelige informatie. ‘Ik krijg mails van de gemeente waarin vertrouwelijke gegevens staan over ouders van kinderen die bijvoorbeeld in een vechtscheiding liggen’, zegt huisarts Kim Kloppenborg uit Rotterdam. ‘In dezelfde mail wordt mij dan medische informatie gevraagd over het kind. Die mag ik helemaal niet geven. En bij wie komt dat allemaal terecht?’
Kloppenborg weigert dergelijke verzoeken altijd, zegt ze. ‘Daar wordt vaak boos op gereageerd.’ Ze vindt het ook vreemd dat de gemeente gevoelige informatie via mail deelt en niet via een beveiligd systeem.
Ook huisarts Anneke Kramer uit Utrecht maakte mee dat een buurtteammedewerkster wilde over een familie bij wie problemen werden vermoed. ‘Uit de manier waarop deze medewerker hiermee omging, bleek dat ze weinig kennis had over het beroepsgeheim. Toen ik zei dat ik geen informatie kon geven vanwege mijn beroepsgeheim, was ze zeer verontwaardigt.’
Signalen
Volgens de VNG is het per e-mail uitwisselen van privacygevoelige informatie niet toegestaan.
Hoogleraar Robert Vermeiren, voorzitter van de afdeling kinderpsychiatrie van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie, zegt dat zijn beroepsgroep zich zorgen maakt. ‘Zodra je gegevens doorgeeft, is de vraag: blijft het anoniem? In hoeverre zijn gemeenten in staat privacygevoelige gegevens veilig op te slaan? Hebben ambtenaren straks inzage in de gegevens van de kinderen? Verschillende ouders hebben hierover al hun zorgen geuit.’
Psychologen zeggen signalen te krijgen dat steeds meer ouders de behandelingen van hun kind zelf betalen, zodat hun privacy gewaarborgd blijft.