Vijf gemeenten moeten aan de Autoriteit Persoonsgegevens, de toezichthouder voor privacy, uitleggen waarom ze een algoritme hebben gebruikt om fraude met bijstandsuitkeringen op te sporen. De waakhond spreekt van “een zorgelijk beeld”.
Na berichten van Argos, NRC en Lighthouse Reports was de vakbond FNV in januari naar de toezichthouder gestapt met klachten over de gemeenten Nieuwegein, Houten, IJsselstein, Lopik en Veenendaal. Die gebruikten computersystemen om gegevens over hun inwoners te analyseren. Die bekeken bijvoorbeeld wat voor werk mensen hadden en in welke wijk ze woonden. Op grond daarvan konden de algoritmes concluderen dat er een hoog risico op uitkeringsfraude was, zonder dat daar enig bewijs voor was. De rechtbank had eerder zulke algoritmes verboden, omdat niet duidelijk is hoe ze werken en wat gedupeerden ertegen kunnen doen.
De Autoriteit Persoonsgegevens wil binnen twee maanden uitleg van de vijf gemeenten. Zij moeten onder meer duidelijk maken of burgers financiële schade hebben geleden, en wat de gemeenten doen om dat op te lossen. Daarna kijkt de privacywaakhond of er verdere stappen tegen de vijf gemeenten volgen.