Het abonnementstarief in de Wmo heeft de balans verstoord om ondersteuning en zorg in te kunnen zetten voor de inwoners die dat echt nodig hebben. Gemeenten komen met een alternatief dat recht doet aan de bedoeling van de Wmo én deugdelijke uitvoering van het Wmo-abonnementstarief.
Met het voorstel komen gemeenten tegemoet aan de oproep van demissionair minister De Jonge (VWS) in zijn aanbiedingsbrief bij de derde monitor abonnementstarief (25 oktober 2021) om met de VNG gezamenlijk voorstellen uit te werken. Voorstellen waarbij naar financiële en inhoudelijke maatregelen wordt gekeken. We komen hiermee ook tegemoet aan de Tweede Kamermotie van lid Hijink c.s (april 2019) over knelpunten bij een deugdelijke uitvoering van het abonnementstarief.
VNG-brief aan de Tweede Kamer
De Tweede Kamer debatteert op 9 december onder andere over de derde monitor van het Wmo-abonnementstarief. In aanloop naar het debat stuurde de VNG de Kamer een brief met daarin het voorstel van gemeenten en een pleidooi voor volledige compensatie van alle extra uitgaven als gevolg van het abonnementstarief. Tot slot wijzen we de Kamer op de noodzaak tot een goed fundamenteel onderzoek naar de houdbaarheid van de Wmo op de langere termijn.
Voorstel voor een herziening van het abonnementstarief
De VNG vraagt aan de Tweede Kamer om er bij de demissionaire minister van VWS dan wel via de formatie op aan te dringen dat het nieuwe kabinet zo spoedig mogelijk aan de slag gaat met de herziening van het abonnementstarief en dat zij daarbij serieus rekening houdt met het voorstel van de gemeenten:
- Gemeenten willen de eigen bijdrage voor de huishoudelijke hulp, hulpmiddelen en woningaanpassingen weer inkomensafhankelijk maken via een proportionele regeling door voor deze Wmo-producten een vergelijkbare eigen bijdrage te hanteren als die wordt toegepast in de Wlz voor gebruikers van het modulair pakket thuis. De overige Wmo-voorzieningen met meer een zorgkarakter blijven onder het abonnementstarief vallen.
- Een alternatieve maatregel kan zijn om de financiële draagkracht onderdeel te maken van de toegangscriteria. Dit eveneens toegespitst op bepaalde voorzieningen zoals de huishoudelijke hulp, hulpmiddelen en woningaanpassingen. De overige voorzieningen met meer een zorgkarakter blijven bij deze maatregel eveneens onder het abonnementstarief vallen.
- Een derde maatregel, alleen wenselijk in combinatie met een van beide maatregelen hierboven, is het abonnementstarief niet meer van toepassing te laten zijn op algemene voorzieningen.
Compensatie voor extra uitgaven
Gemeenten willen met ingang van 2022 volledig worden gecompenseerd voor alle extra uitgaven als gevolg van het abonnementstarief. De cofinancieringeis uit het vorige regeerakkoord moet daarbij van tafel.
Onderzoek naar de houdbaarheid van de Wmo op de langere termijn
Voor gemeenten is het noodzakelijk dat er een goed fundamenteel onderzoek komt naar de houdbaarheid van de Wmo op de langere termijn. De VNG hecht eraan de opgave waar we voor staan samen met het rijk in kaart te brengen. De tijd begint hiervoor begint echter te dringen.