De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) gaat onderzoek doen naar de kwaliteit van de dossiers en het onderzoek bij een gedwongen uithuisplaatsing van kinderen. De jeugdbescherming staat zwaar onder druk door onder meer arbeidsproblematiek en wachtlijsten. Ondanks deze problemen is zorgvuldig feitenonderzoek en het betrekken van jeugdigen en ouders nodig bij een ingrijpende beslissing als een gedwongen uithuisplaatsing.
Kinderen met een jeugdbeschermingsmaatregel zijn door de kinderrechter onder toezicht gesteld. Maar uit eerder inspectieonderzoek bleek dat kinderen die jeugdbescherming krijgen, toch nog onvoldoende beschermd worden. Dit heeft meerdere oorzaken zoals wachtlijsten bij de verschillende organisaties in de jeugdbeschermingsketen, het tekort aan ervaren jeugdbeschermers en het gebrek aan tijdige passende hulp.
Hierdoor moeten jeugdbeschermingsinstellingen, zogenoemde gecertificeerde instellingen, keuzes maken om onder deze moeilijke omstandigheden de jeugdbeschermingsmaatregel tijdig en goed uit te voeren. Om een gedwongen uithuisplaatsing te voorkomen, is het belangrijk dat actief met de jeugdige en de ouders wordt samengewerkt en er zorgvuldig onderzoek wordt gedaan.
Ook kreeg de IGJ signalen over de kwaliteit van het feitenonderzoek en dossiervoering door onder meer Veilig Thuis, de Raad voor de Kinderbescherming en gecertificeerde instellingen. Daarbij gaven de kinderrechters in oktober 2021 aan dat zij soms verstrekkende beslissingen nemen op basis van onvolledige of onjuiste rapportages.
Toezicht
De inspectie kijkt naar de afwegingen en beslissingen voor en tijdens een gedwongen uithuisplaatsing. In het gepubliceerde toetsingskader is te lezen naar welke onderwerpen de inspectie kijkt. Hierbij worden alle partijen die een rol speelden bij de beslissing betrokken. De inspectie kijkt onder meer naar de manier waarop de behoefte van de jeugdige centraal stond en besluiten zijn genomen. Daarnaast wordt bekeken of het onderzoek tijdig, deskundig en cliëntgericht is uitgevoerd. Dat doet de inspectie aan de hand van 40 à 50 uithuisplaatsingen uit 2021. Wanneer ouders en jeugdigen hiervoor open staan praat de inspectie ook met hen.
De resultaten zijn voor de zomer van dit jaar te verwachten.
Los van toeslagenaffaire kinderopvang
Het toezicht op de kwaliteit van het feitenonderzoek richt zich op gedwongen uithuisplaatsingen in het algemeen. Dit toezicht staat los van het onderzoek dat de Inspectie Justitie en Veiligheid doet om na te gaan of het falen van de overheid in de toeslagenaffaire doorwerkte in de jeugdbescherming.