De Afdeling advisering van de Raad van State heeft op 21 december 2022 haar advies vastgesteld over de wijziging van het Besluit verwerking persoonsgegevens generieke digitale infrastructuur om wettelijk vertegenwoordigers te laten inloggen op websites van de overheid. Het advies is op 2 januari 2023 openbaar gemaakt en gepubliceerd op de website van de Raad van State.
Inhoud van het ontwerpbesluit
Het ontwerpbesluit geeft ouders de mogelijkheid om voor hun minderjarige kinderen in te loggen op MijnOverheid en andere (semi)overheidssites, zodat ze toegang krijgen tot de websites van overheidsorganisaties, scholen, zorgverzekeraars en pensioenfondsen. Daardoor kunnen ze eenvoudiger informatie inzien en zaken digitaal regelen. Datzelfde geldt voor professionele bewindvoerders. Op termijn wordt dit ook mogelijk voor andere wettelijk vertegenwoordigers, maar deze technische voorzieningen zijn nog niet beschikbaar.
Uitvoerbaarheid
Ouders mogen alleen toegang krijgen als vaststaat dat zij ouderlijk gezag hebben over hun kinderen. Het is echter niet zo eenvoudig om dat vast te stellen. In de meeste gevallen is ouderlijk gezag af te leiden uit gegevens in de Basisregistratie Personen. Maar ouders kunnen door de rechter uit het ouderlijk gezag zijn ontzet. De rechterlijke uitspraak wordt nu door de griffie van de rechtbank met de hand geregistreerd; daar gaat tijd overheen en het is foutgevoelig. En als is vastgesteld dat iemand ouderlijk gezag heeft, staat niet bij voorbaat vast wat dat betekent voor het inloggen op MijnOverheid. Zo kunnen de ouders sommige beslissingen alleen samen nemen; zij moeten dan samen inloggen. En voor het inzien van medische gegevens moet een kind vanaf twaalf jaar toestemming geven. De Afdeling adviseert dit soort problemen in kaart te brengen. Er lopen nog enkele pilots naar de uitvoerbaarheid van deze nieuwe voorziening. Het advies aan de regering luidt om het ontwerpbesluit niet vast te stellen zolang deze pilots niet met succes zijn afgerond.
Gebruik van gegevens voor andere doelen
De voorziening om vast te stellen wie ouderlijk gezag heeft, kan ook worden gebruikt door andere overheidsorganisaties, zoals jeugdbescherming, politie, Koninklijke Marechaussee en Veilig Thuis. Die toepassing staat los van het inloggen op overheidssites. De Afdeling advisering stelt vast dat er niet is voorzien in een wettelijke grondslag voor deze verstrekking van persoonsgegevens. Zij adviseert deze mogelijkheid in het ontwerpbesluit te schrappen, tenzij hiervoor alsnog een wettelijke grondslag kan worden aangewezen.