Alle rechtbanken in Nederland krijgen een speciale schuldenfunctionaris. Die kan mensen met schulden die voor de rechter moeten komen snel in contact brengen met hulpverleners bij de gemeente. “In de praktijk blijkt dat mensen met schulden vaak niet weten welke hulp er beschikbaar is en hoe ze daar een beroep op kunnen doen”, leggen de rechters uit.
Mensen die bijvoorbeeld door ziekte, baanverlies of een scheiding in financiële problemen zitten, komen vaak vroeg of laat bij de rechter terecht als ze hun rekeningen niet meer kunnen betalen. “Traditioneel doet de rechter uitspraak in een zaak en daar blijft het bij, maar de ervaring leert dat mensen met schulden telkens terugkomen.” Dan heeft iemand bijvoorbeeld een betalingsregeling voor de huur, maar blijft er te weinig geld over voor de energierekening of zorgverzekering.
Diverse rechtbanken hebben de afgelopen jaren geëxperimenteerd met schuldenfunctionarissen. Die krijgen een seintje van rechters als die vermoeden dat mensen die ze in de rechtszaal zien problematische schulden hebben. Ook als de zaak daar eigenlijk niet om draait. Betrokkenen worden dan uitgenodigd voor een gesprek over de problemen en welke hulp daarbij geboden is. “Vervolgens leggen ze meteen contact met de gemeente, die binnen een paar weken een afspraak inplant”, legt de Rechtspraak uit.
In twee jaar tijd zijn op deze manier 188 mensen doorverwezen. “Driekwart was niet bekend bij de gemeenten, die verantwoordelijk zijn voor hulp aan mensen met schulden.”
Omdat de aanpak geldt als een succes, willen de Raad voor de rechtspraak en de rechtbankpresidenten dat de ondersteuning straks in het hele land wordt aangeboden. Op welke termijn dat kan, durven ze er nog niet bij te zeggen. “Dat hangt ook af van de mogelijkheden die gemeenten zien om hierin samen te werken.”