De hoge inflatie en stijgende energiekosten ondermijnen de algehele koopkracht, maar met name van mensen met een laag of middeninkomen. Het kabinet treft maatregelen om mensen bij te staan bij de koopkrachtproblemen. Dit gebeurt met een pakket van € 17 miljard, dat ingaat in 2023.
Maatregelen verbetering koopkracht alle huishoudens
Energiebelasting
Alle huishoudens gaan minder energiebelasting betalen. In de energiebelasting worden huishoudens tegemoetgekomen via de belastingvermindering en via lagere tarieven. De energiebelasting op gas daalt met 6,31 cent/m3 en op elektriciteit met 7,06 cent/kWh. De btw-verlaging uit 2022 wordt niet doorgezet, maar de verlaging van de accijns op benzine (22,46 cent per liter) en diesel (15,48 cent per liter) blijft bestaan.
Daarnaast is € 700 miljoen gereserveerd voor een gerichte verlaging van de energierekening van huishoudens met een laag inkomen en een hoog verbruik. Gezamenlijk kosten de maatregelen gericht op energie en brandstof € 6,7 miljard.
Maatregelen verbetering koopkracht lage inkomens
Minimumloon, AOW en uitkeringen sociaal minimum
- Het minimumloon gaat per 1 januari 2023 met ruim 10% omhoog. Ook de gekoppelde uitkeringen (zoals de bijstand en de AOW) stijgen hierdoor. Het kabinet trekt in totaal ruim € 3,8 miljard uit voor het verhogen van het minimumloon.
- Gemeenten krijgen € 1,4 miljard om in 2023 opnieuw een energietoeslag van € 1.300 uit te keren aan huishoudens met een inkomen tot 120% van het sociaal minimum.
Huurwoningen
- De huurtoeslag gaat in 2023 met circa € 17 per maand omhoog.
- De huren van sociale huurwoningen gaan omlaag met gemiddeld € 57 per maand voor huishoudens met een inkomen tot 120% van het sociaal minimum.
Zorgtoeslag
- De zorgtoeslag gaat in 2023 omhoog met circa € 35 per maand naar € 154 per maand. Omdat de zorgtoeslag hoger wordt en het afbouwpercentage hetzelfde blijft, zijn er in 2023 meer huishoudens die recht hebben op zorgtoeslag.
Kindgebonden budget
Het kabinet verhoogt het kindgebonden budget in 2023 aanzienlijk. Het maximale bedrag dat ouders ontvangen voor het eerste kind, tweede kind en het extra bedrag voor alleenstaande ouders worden in 2023 verhoogd met € 356 per jaar. Het maximale bedrag dat ouders ontvangen vanaf het derde kind wordt verhoogd met € 468 per jaar. Deze verhoging wordt in de opvolgende jaren geleidelijk afgebouwd, maar ook op lange termijn blijft het ten opzichte van 2022 een verhoging.
Extra geld bijzondere bijstand en kinderarmoede
Gemeenten krijgen € 125 miljoen extra voor sociaal minimabeleid om mensen te helpen die acuut in de problemen komen. Gemeenten krijgen ook aanvullende middelen om meer huishoudens schuldhulpverlening aan te kunnen bieden. Het kabinet maakt ook extra geld vrij voor landelijke instellingen die zich inzetten om kinderarmoede terug te dringen, zoals het Jeugdeducatiefonds en Voedselbanken Nederland. Deze bedragen maakt het kabinet later bekend.
Basisbeurs uitwonende mbo- en ho-studenten
Om de koopkracht van studenten te herstellen, trekt het kabinet eenmalig € 500 miljoen uit in 2023. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) verhoogt met dit geld de basisbeurs van uitwonende studenten. Zij krijgen € 165 per maand bovenop de basisbeurs die zij vanaf het studiejaar 2023/2024 ontvangen. De verhoging geldt voor mbo-, hbo- en universitaire studenten die recht hebben op studiefinanciering.
Maatregelen verbetering koopkracht werkenden
Minimumloon
Het minimumloon gaat met ruim 10% omhoog. De verwachting is dat dit ook leidt tot hogere lonen in loonschalen vlak boven het minimumloon (tot zo’n 130% van het minimumloon).
Inkomstenbelasting
Wie werkt, gaat minder inkomstenbelasting betalen. Daardoor houden werkenden meer over van hun brutoloon en wordt werken lonender. Hier wordt € 1,2 miljard voor vrijgemaakt. Dit komt bovenop de lastenverlichting van € 2,4 miljard. Van dit bedrag gaat € 500 miljoen naar verhoging van de arbeidskorting. Er gaat € 700 miljoen naar verlaging van het tarief in de 1e schijf.