Om het valrisico bij ouderen te verminderen wordt er door de overheid vanaf 2023 ingezet op valpreventie waarbij gebruik gemaakt wordt van een ketenaanpak. Om zicht te krijgen op de stand van zaken en de opbrengsten van deze Ketenaanpak Valpreventie wordt er door het RIVM een jaarlijkse monitor opgezet.
Ketenaanpak valpreventie: 4 stappen
Valongevallen hebben grote gevolgen, zowel uitgedrukt in persoonlijk leed als in maatschappelijke zorgkosten. Dit is vooral het geval onder ouderen. De Ketenaanpak Valpreventie richt zich op thuiswonende ouderen vanaf 65 jaar. De Ketenaanpak bestaat uit 4 stappen die gericht zijn op het opsporen van ouderen met een verhoogd valrisico, het screenen op valrisicofactoren (valanalyse), het aanbieden van interventies en de doorstroom naar structureel beweegaanbod.
In het GALA zijn 2 concrete doelen geformuleerd om valrisico’s te verkleinen:
- jaarlijks krijgt 14% van alle thuiswonende ouderen (65+) een risico-inschatting
- jaarlijks volgt 3% van alle ouderen waarbij een verhoogd valrisico is vastgesteld een erkende valpreventieve beweeginterventie
De monitor in grote lijnen
Voor de monitor zal zowel data uit het verzekerd (zorg)domein als het sociaal domein gebruikt worden. Hierbij kan gedacht worden aan landelijke statistieken vanuit Vektis, CBS en VeiligheidNL. De definitieve gemeentelijke indicatoren worden mede in samenspraak met de VNG (en gemeenten) vastgesteld. Onder alle gemeenten zal een zeer beperkte vragenlijst worden uitgezet.
Daarnaast wordt onder enkele gemeenten aanvullende informatie over de Ketenaanpak opgehaald. Hiervoor wordt ter verdieping zowel gebruik gemaakt van een kwantitatieve (aanvullende vragenlijst) als een kwalitatieve uitvraag, zoals interviews en/of focusgroepen. Er vindt afstemming plaats met de andere GALA-monitors om administratieve lasten te beperken.
Invulling van de indicatoren
Met de beperkte vragenlijst is het streven om jaarlijks vanaf januari 2024 vanuit de gemeenten in ieder geval informatie te verkrijgen over:
- of binnen de gemeente de valrisicotest (opsporing van een valrisico) bij thuiswonende ouderen wordt afgenomen
- het aantal thuiswonende ouderen dat het afgelopen jaar een valrisicotest heeft gehad (bijvoorbeeld tijdens een vitaliteitsbijeenkomst of andere welzijnsactiviteit)
- welke valpreventieve beweeginterventies door de gemeente worden aangeboden aan thuiswonende ouderen (de erkende interventies zijn: InBalans, Otago en Vallen Verleden Tijd)
- hoeveel valpreventieve beweeginterventies het afgelopen jaar zijn uitgevoerd
- hoeveel thuiswonende ouderen het afgelopen jaar hebben deelgenomen aan een valpreventieve beweeginterventie
Vervolg
In het najaar van 2023 wordt bekend hoe de Monitor Valpreventie er precies uit komt te zien en hoe de gegevens worden uitgevraagd. Daarbij is de verwachting dat vanaf 2024 de structurele monitor gaat lopen. De uitvraag vindt jaarlijks in het 1e kwartaal plaats (over het voorgaande jaar). Daarbij wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van een gecombineerde uitvraag voor de verschillende GALA-onderdelen.