Door de afname van het aantal sociaal advocaten dreigt op niet al te lange termijn een tekort. Vooral jonge sociaal advocaten verlaten vaak al snel weer het vak, blijkt uit cijfers van het Kenniscentrum Rechtsbijstand.
Het aantal sociaal advocaten dat rechtsbijstand verleent aan de meest kwetsbare mensen, is gedurende de afgelopen vijf jaar met bijna negenhonderd afgenomen. Dat is een daling van 13 procent. In 2023 stonden 4389 sociaal advocaten tien of meer mensen bij met gesubsidieerde rechtsbijstand.
Er zijn meer sociaal advocaten die vertrekken en er komen minder bij. Dit jaar hebben 307 sociaal advocaten zich uitgeschreven, tegenover tweehonderd inschrijvingen. Meer dan de helft (51 procent in 2024) van de uitstromers betreft jonge advocaten van 20 tot 35 jaar. De komende jaren gaan naar verwachting 2500 sociaal advocaten met pensioen.
Het kenniscentrum noemt het dreigende tekort zeer ernstig, omdat een sociaal advocaat rechtsbijstand kan verlenen als mensen tegenover een machtige instantie komen te staan, bijvoorbeeld de Belastingdienst, het UWV, Jeugdzorg of een gemeente. Jaarlijks wordt ruim 350.000 keer een sociaal advocaat ingeschakeld.
Uit eerder onderzoek bleek verreweg de belangrijkste reden voor deze krimp de te lage vergoeding voor sociaal advocaten.