Staatssecretaris Maeijer maakte 20 december bekend dat de invoering van de inkomensafhankelijke eigen bijdrage Wmo opschuift naar 1 januari 2027. De belangrijkste reden hiervoor is dat de parlementaire behandeling in de tijd is opgeschoven als gevolg van de verwerking van het advies van de Raad van State.
De staatssecretaris maakte het besluit bekend in een brief aan de Tweede Kamer .
Reactie VNG: van uitstel mag geen afstel komen
De inkomensafhankelijke eigen bijdrage is een van de belangrijkste maatregelen om de gemeentelijke Wmo-dienstverlening beschikbaar te houden voor inwoners die hulp en ondersteuning het hardst nodig hebben en niet vanuit ‘eigen kracht’ kunnen organiseren. Gemeenten zijn daarom groot voorstander van een snelle invoering van de inkomensafhankelijke eigen bijdrage.
De bestuurlijke delegatie van de VNG heeft de staatssecretaris dan ook laten weten teleurgesteld te zijn dat het niet lukt om de invoeringsdatum van 1 januari 2026 te halen en benadrukt dat van uitstel geen afstel mag komen. Het uitstel is overigens wel begrijpelijk vanwege de duidelijke signalen vanuit betrokken organisaties dat het implementatiepad nu onhaalbaar is geworden.
Uitname uit gemeentefonds moet worden teruggedraaid
De staatssecretaris schrijft dat vanwege de benodigde wijziging in de planning een besparingsverlies in 2026 onafwendbaar is. De financiële consequenties van het verschuiven van de beoogde implementatiedatum naar 1 januari 2027 worden door het kabinet besproken bij de aankomende voorjaarsbesluitvorming. Wat de VNG betreft moet dit als gevolg hebben dat de uitname uit het gemeentefonds van € 225 miljoen voor het jaar 2026 wordt teruggedraaid. Deze uitname was voorgenomen als gevolg van de verwachting dat er minder gebruik zal worden gemaakt van Wmo-zorg en -ondersteuning, door de afschaffing van het abonnementstarief.
Het terugdraaien van de uitname betekent dat gemeenten financieel ‘reparatiewerk’ moeten doen in hun begroting 2026. Ook moeten er in sommige gevallen nieuwe raamwerkafspraken worden gemaakt met zorgaanbieders. Gemeenten verwachten overigens dat het financiële effect kleiner zal zijn dan € 225 miljoen en dat deze uitname dus te hoog is. De VNG bepleit daarom het monitoren van de effecten van invoering van de inkomensafhankelijke eigen bijdrage en om de uitname eventueel te corrigeren.
Advies aan gemeenten: stel voorbereiding niet uit
De implementatieplanning van de eigen bijdrageketen is ook bij een invoeringsdatum van 1 januari 2027 nog krap. Ook voor gemeenten geldt dat zij er goed aan doen om de voorbereidingen niet uit te stellen. Gemeenten moeten zich onder meer op de volgende zaken voorbereiden:
- Bereid u goed voor op livegang iEb4.0, zorg dat u als gemeente werkprocessen inricht om berichten van het CAK te ontvangen en te verwerken.
- Ga aan de gang met het vaststellen en registreren van kostprijzen (voor hulpmiddelen en woningaanpassingen) en processen om kostprijzen te bewaken.
- Pas de lokale verordening overeenkomstig de wet aan.
Ledenbrief met nadere informatie volgt
Als onderdeel van de communicatieplanning verstuurt de VNG in het 1e kwartaal van 2025 een ledenbrief met daarin nadere informatie over de implementatie en wat gemeenten precies moeten doen. Daarbij zullen ze gemeenten vragen om een ambtelijk aanspreekpunt aan de VNG kenbaar te maken.