Steeds meer jongeren raken in financiële problemen door online gokken, achteraf betalen of crypto-investeringen. Toch praten ze liever niet over geldproblemen. Om het taboe te doorbreken, organiseert Hogeschool Inholland tijdens de Week van het Geld met het ROC van Amsterdam en Flevoland en stichting Debadderen een ‘Debt Dive’: studenten duiken in een levensgrote Cash Kas vol ballen, opblaaskrokodillen en -haaien letterlijk en figuurlijk in het gesprek over geld en schulden.
Dit initiatief is onderdeel van promotieonderzoek van docent en onderzoeker Paula Smith van het lectoraat Jeugd en Samenleving van Hogeschool Inholland. Haar onderzoek richt zich onder meer op de ontwikkeling van financieel jongerenbeleid voor de gemeente Haarlem en, met steun van de gemeente Amsterdam, onderwijsmateriaal voor Inholland en de ROC’s.
Financiële uitdagingen
De Debt Dive moet hbo- en mbo-studenten financieel bewust maken en bijdragen aan hun empowerment. Dat is hard nodig, want studieschuld en schulden door abonnementen, leaseproducten en hypotheken nemen bij jongeren sterk toe. Tegelijkertijd durven zij daar nauwelijks over te praten, blijkt uit eerder onderzoek van Smith. “Veel jongeren voelen schaamte als het gaat om schulden,” zegt ze. “Ze denken dat ze de enigen zijn met financiële zorgen, terwijl dit een breed maatschappelijk probleem is. Door open gesprekken te voeren, realiseren ze zich dat ze niet alleen staan. Praten leidt tot herkenning, begrip en steun, en helpt om grotere schulden te voorkomen.”
De verleidingen zijn groot voor jongeren: finfluencers, cryptomunten, online gokken en eenvoudig achteraf betalen. Één op de vijf jongeren tussen de 16 en 19 jaar is ooit slachtoffer is geworden van een nepwinkel, stelde Wijzer in geldzaken gisteren. In 2023 gaf drie op de tien jongeren tussen de 16 en 19 jaar aan financiële problemen te hebben. “We leven in een wereld van kopen, kopen, kopen, maar voor je het weet zink je weg in de schulden,” zegt Smith. “Voor jongeren is dat extra problematisch. Zij moeten hun positie in de samenleving nog verwerven. Dat is heel lastig als je schulden hebt.”
Het speelse element van de Debt Dive helpt om het taboe op schulden onder jongeren te doorbreken. Studenten kunnen in de kas ook vragenlijsten invullen, tests doen en informatie en tips krijgen over geldzaken.
Effectiever beleid nodig
Met de Debt Dive wil Smith verhalen van jongeren boven water krijgen en in geanonimiseerde vorm verder onderzoeken, om uiteindelijk effectiever beleid en onderwijs te helpen ontwikkelen. Bestaande overheidsinitiatieven gericht op schuldenbestrijding zijn dat volgens Smith vaak niet: jongeren weten niet van het bestaan, kunnen hun weg er niet in vinden, of herkennen zich er niet in.
Om dat te veranderen moet financieel jongerenbeleid in co-creatie mét jongeren en professionals worden ontwikkeld. Met de gemeente Haarlem doet ze dit als onderdeel van haar onderzoek. En met steun van de gemeente Amsterdam ontwikkelt ze onderwijsmateriaal voor Inholland en de betrokken ROC’s. “We kunnen jongeren niet afschermen van de wereld. Daarom moeten we werken aan goede financiële educatie en beleid. Hopelijk wordt dit uiteindelijk ook op nationaal niveau opgepikt,” aldus Smith.