Het rijk en de VNG hebben een herijking van het herstelproces Kinderopvangtoeslag uitgevoerd. Daarbij is gekeken hoe dit proces kan worden verbeterd. Ook is onderzocht of er alternatieven zijn om het herstelproces voor ouders beter en sneller te maken. De resultaten zijn helaas niet waarop we hadden gehoopt.
Voor de VNG was een belangrijk doel de (zwaarst) gedupeerde inwoners sneller en beter te helpen. Met name door het verbreden van de gemeentelijke rol met die van een direct aanspreekpunt. Helaas wordt dat laatste doel niet gehaald, doordat Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) niet alle benodigde gegevens met de gemeenten kan delen en het koppelen van UHT-medewerkers (Persoonlijk Zaakbehandelaars) aan gemeenten niet mogelijk is.
Dé grote, fundamentele oplossing heeft de herijking daardoor niet opgeleverd, maar het opnieuw en zorgvuldig bekijken van het herstelproces heeft wel geleid tot enkele maatregelen die het herstelproces voor ouders moeten verbeteren. Voor gemeenten blijft de ondersteuning van gedupeerde inwoners topprioriteit.
Teleurstellend voor ouders en betrokken partijen
VNG-bestuurslid Peter Heijkoop: ‘Gedupeerde inwoners hebben alle hulp nodig die ze kunnen krijgen. Om voor ouders die zich hebben aangemeld of al in het beoordelingsproces zitten, een volwaardig aanspeekpunt te zijn, hebben gemeenten gegevens op casusniveau nodig. Zoals welke dossierinformatie er al is, en wanneer de ouder aan de beurt is. Voor de rol van aanspreekpunt is dat essentieel, omdat ouders niet alleen behoefte hebben aan een luisterend oor en erkenning, maar ook aan iemand die hen persoonlijk ondersteunt bij het doorlopen van het herstelproces. Die gegevens kan UHT helaas niet aanbieden. Dat is teleurstellend voor alle betrokkenen, maar vooral voor de ouders.’
Eerder, op 9 december 2021, sprak het VNG-bestuur zich positief uit over een grotere rol voor gemeenten binnen de hersteloperatie toeslagen. Om deze grotere rol te kunnen pakken, stelde het VNG-bestuur een aantal randvoorwaarden, zoals het ontvangen van gegevens.
Hulp aan gedupeerde ouders blijft cruciaal
Gemeenten blijven er uiteraard alles aan doen om hun inwoners bij het herstelproces zo veel mogelijk bij te staan. En om het proces op gemeentelijk niveau verder voor hen te verbeteren. Ze ondersteunen ouders zo goed mogelijk op de 5 leefgebieden financiën, wonen, werk/dagbesteding, gezondheid en gezinssituatie.
Gemeenten krijgen daarnaast de mogelijkheid om ouders in zeer schrijnende situaties voorrang te geven bij UHT. Bijvoorbeeld als de Catshuisregeling, een aanvullende compensatie of de schuldenaanpak voor deze ouders het verschil kunnen maken bij het oplossen of voorkomen van acute problemen. Tot slot gaat UHT een gemeentedesk opzetten, waardoor de communicatie tussen gemeenten en UHT soepeler moet gaan verlopen.