Zo’n 80 tot 90 procent van de daklozen in Amsterdam is EU-burger. Dat schat de gemeente Amsterdam in op basis van nieuw onderzoek. De gemeente deed samen met de GGD en de Regenboog Groep onderzoek om inzicht te krijgen in de 1800 tot 2400 dakloze EU-burgers die in de hoofdstad verblijven. Daaruit blijkt onder meer dat een veel groter deel dan gedacht recht heeft op zogeheten Wmo-voorzieningen en maatschappelijke opvang.
Vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) zijn gemeenten verplicht zorg en ondersteuning te bieden. Dakloze EU-burgers kunnen hier mogelijk aanspraak op maken, bijvoorbeeld als ze werk hebben of in het verleden voldoende hebben gewerkt. Naar schatting hebben in Amsterdam 100 tot 400 personen recht op maatschappelijke opvang vanuit de Wmo, meer dan de gemeente afgelopen zomer inschatte.
En dat terwijl er al lange wachtrijen zijn voor dit soort opvang. “We worden onvoldoende toegerust op deze taak, daar de rijksoverheid in de uitkering voor maatschappelijke opvang geen rekening houdt met deze taakverzwaring en verbreding”, aldus wethouder Rutger Groot Wassink (opvang). Hij ziet graag dat er meer geld komt voor gemeenten om dit soort opvang te kunnen regelen. “Op dit moment neemt Amsterdam met vijf andere gemeenten deel aan een pilot om de ondersteuning aan dakloze EU-burgers vorm te geven. Deze middelen zijn meermalig incidenteel toegekend. Structurele financiering is nodig, voor álle Nederlandse gemeenten.”
Het merendeel van de dakloze EU-burgers is buiten Amsterdam dakloos geraakt. “Wat de veronderstelling, dat Amsterdam lasten draagt voor een probleem waarvan de oorzaak elders in Nederland ligt, versterkt”, aldus de wethouder. De helft van de groep daklozen is hun woning kwijtgeraakt omdat deze gekoppeld was aan hun werk, waarbij het verlies van werk ook leidde tot verlies van woning. Amsterdam dringt er daarom bij het Rijk op aan werkgevers verantwoordelijk te houden die deze mensen in Nederland laten werken en wonen.
Uit het onderzoek blijkt verder dat 60 procent van de dakloze EU-burgers Pools of Roemeens is. Het merendeel is man (86 procent) en de gemiddelde leeftijd is 38 jaar. De helft van deze groep is verslaafd.