Gemeenten verwachten dit jaar meer geld uit te geven dan vorig jaar, zoals voor zorg, vluchtelingenopvang en leefgeld voor Oekraïners. Dit meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) op basis van gemeentebegrotingen voor 2023.
De hogere kosten voor vluchtelingenopvang komen mogelijk door plannen van staatssecretaris Erik van der Burg (asiel). Hij werkt aan een wet om asielzoekers beter over het land te verdelen. Gemeenten zijn nu niet verplicht om vluchtelingen op te vangen, maar met de nieuwe wet kan de staatssecretaris gemeenten desnoods dwingen om vluchtelingen te huisvesten.
In totaal schatten gemeenten 68,3 miljard euro aan kosten kwijt te zijn, 7,2 procent meer dan ze een jaar geleden hadden begroot voor 2022. Uitgaven binnen het sociaal domein, waar onder meer vluchtelingenopvang en zorg onder vallen, zijn met bijna 8 procent gestegen. Dit komt omdat kosten voor de Centra voor Jeugd en Gezin voor jeugdgezondheidszorg hier sinds 2023 bij zitten. Ook uitgaven aan onder meer gebouwen van de gemeente en rente over leningen zorgen voor een hogere begroting.
Daarnaast denken gemeenten meer geld te ontvangen omdat ze een grotere bijdrage krijgen van het Rijk. Ze verwachten in totaal 68 miljard euro te krijgen, iets minder dan alle kosten samen. De bijdrage beweegt mee met de uitgaven van de landelijke overheid en ook die zijn gestegen. Ook heeft het Rijk volgens het CBS ongeveer 1,5 miljard euro extra ter beschikking gesteld om tekorten in de jeugdzorg te compenseren. Extra kosten die gemeenten maken voor de opvang van Oekraïners worden ook gecompenseerd.