In een bestuurlijk overleg tussen staatssecretaris Van Ooijen (VWS) en de VNG op 30 juni werd opnieuw commitment uitgesproken voor de doordecentralisatie van beschermd wonen. Extra waarborgen geven alle partijen het vertrouwen de beweging naar Beschermd Thuis voort te kunnen zetten.
In februari besloot de staatssecretaris tot uitstel van de invoering van het woonplaatsbeginsel en het daarmee samenhangend nieuw verdeelmodel voor beschermd wonen (BW).
Bestuurlijke besluitvorming doordecentralisatie
Een werkgroep van VWS, de VNG en BZK heeft de afgelopen periode de aandachtspunten rond de doordecentralisatie van BW nader onderzocht en besproken met alle betrokken partijen zoals vertegenwoordigers van aanbieders en cliënten. De eindrapportage met de resultaten van de afweging van verschillende scenario’s en mogelijke waarborgen is voorgelegd aan het bestuurlijk overleg. Daar was de conclusie dat in dit traject alle kanten van de ontwikkeling goed in beeld zijn gebracht. Voor het voortzetten van de beweging naar een Beschermd Thuis is de doordecentralisatie een onmisbare stap. Er kunnen voldoende waarborgen worden ingebouwd om tegemoet te komen aan de aandachtspunten en risico’s die aan de doordecentralisatie verbonden zijn.
Gevolgen voor verdeelmodel en woonplaatsbeginsel
Concreet betekent dit besluit dat alle gemeenten per 2024 de middelen voor BW ontvangen op basis van een objectief verdeelmodel. In de huidige situatie ontvangen alleen de centrumgemeenten deze middelen. Natuurlijk geldt daarbij wel het geleidelijke ingroeipad dat al eerder was vastgesteld. Ook de voorbereiding van de indiening van het wetsvoorstel woonplaatsbeginsel gaat door. Nieuw is het voornemen om de samenwerking tussen gemeenten beter in de wet te verankeren.
Wettelijke verplichting tot samenwerking en mogelijkheid tot ingrijpen
De staatssecretaris wil wettelijk verplichten dat gemeenten samenwerken bij de inkoop en bekostiging van BW. Hiermee kan beter worden geborgd dat BW voor iedereen beschikbaar blijft. De vormen van BW waarop samen moet worden ingekocht, wil hij niet vastleggen. Ook de wijze van bekostiging en in welk regionaal verband gemeenten samenwerken, is aan de gemeenten zelf. Gemeenten maken daarover (ook nu al) samen afspraken op basis van de norm voor opdrachtgeverschap. Verder wil de staatssecretaris de wettelijke mogelijkheden uitbreiden om bij een gemeente of samenwerkende gemeenten in te grijpen als de beschikbaarheid van BW voor inwoners onvoldoende is. De precieze uitwerking van dit wetsartikel krijgt de komende periode vorm in samenwerking met gemeenten.
Bestuurlijke delegatie gemeenten vraagt aandacht voor de uitwerking
VNG-delegatieleider Otwin van Dijk: ‘Deze blijk van vertrouwen doet recht aan alle voorbereidingen die gemeenten afgelopen jaren hebben getroffen. Een meer inclusieve samenleving komt daarmee dichterbij, want we kunnen nu echt werk maken van een beschermd thuis voor iedereen.’ De gemeentelijke delegatie begrijpt de zorgen van de staatssecretaris en kan zich vinden in de gekozen waarborgen. Tegelijkertijd vraagt de delegatie wel aandacht voor de precieze uitwerking hiervan.