Een rijbewijs verlengen of een subsidie aanvragen? Voor veel overheidsdiensten kun je digitaal terecht. Voor een grote groep Nederlanders zijn deze online diensten onduidelijk of moeilijk. Denk aan ouderen of mensen met een beperking. Daarom is in het Tijdelijk besluit digitale toegankelijkheid bepaald dat overheidssites moeten voldoen aan toegankelijkheidseisen. Hier komt veel bij kijken.
Gemeenten streven ernaar volledig te voldoen aan de WCAG 2.1 A & AA . De gemeenten die nog niet voldoen, treffen maatregelen om wel te gaan voldoen. Daarnaast kopen gemeenten ook veel diensten in. Bij inkoop en contractverlenging is het belangrijk om de juiste eisen te stellen. Uit onderzoek blijkt dat gemeenten behoefte hebben om goede voorbeelden en praktijken met elkaar te delen.
Gemeentelijke websites
Marlies Klooster is projectleider van het aanjaagteam van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Nederland telt 352 gemeenten, iedere gemeente beheert meerdere websites. Het aanjaagteam helpt gemeenten de juiste stappen te zetten om hun sites en bijbehorende apps aan de toegankelijkheidseisen te laten voldoen.
Doelen aanjaagteam
Klooster: “Slechts een paar procent van de gemeentelijke websites en apps heeft op dit moment de gewenste A-status. We merken dat de wil aanwezig is om veranderingen door te voeren, maar het kost tijd om grote stappen te zetten. Daarom opereert het aanjaagteam op 3 vlakken:
- We informeren medewerkers die helpen digitale toegankelijkheid te realiseren. Denk aan webredacteuren, informatieadviseurs en contentmanagers. En omdat ze vaak dezelfde vragen hebben, stimuleren we om onderling informatie uit te wisselen op een (besloten) forum.
- We betrekken mensen van buiten de gemeenten erbij, zoals leveranciers. Voor het ontwikkelen van een website of een app schakelen gemeenten marktpartijen in. Om te zorgen dat ook hun producten aan de toegankelijkheidseisen voldoen, organiseert het aanjaagteam bijvoorbeeld webinars en rondetafelgesprekken.
- En we spreken bestuurders en raadsleden. De ambassadeurs Maurice Hoogeveen en Yousuf Yousufi gaan met elke gemeente in gesprek. Zo kan ook gelijk worden nagegaan: hoe staat mijn gemeente ervoor? En wat gaan we doen om alles in orde te brengen?”
Het aanjaagteam heeft samen met Logius in kaart gebracht hoeveel websites en apps de verplichte toegankelijkheidsverklaring hebben. Hierin staat in hoeverre de website al aan de eisen voldoet, welke aanpassingen nog doorgevoerd worden en op welke termijn. Klooster: “Het bleek dat nog niet iedereen deze verklaring had of dat er nog een laatste handtekening ontbrak. Verder blijkt dat veel gemeenten tegen dezelfde problemen oplopen: de bestuurlijke aandacht voor het onderwerp en het grote aantal pdf’s. Wij proberen digitale toegankelijkheid bij iedereen hoog op de agenda te krijgen. Een leuke manier om dat te doen is bijvoorbeeld de verkiezing ‘Meest toegankelijke gemeente van Nederland 2021.’ Een monument rolstoelvriendelijk maken is vaak onmogelijk. Je website aanpassen is wel een haalbaar doel en gelijk een positieve manier voor een gemeente om zich te onderscheiden.”
Oplossingen
De projectleider merkt dat gemeenten elkaar kunnen inspireren om verbeteringen door te voeren: “Sommige gemeenten hebben een panel samengesteld met mensen met een beperking. Zo’n panel test dan de website en maakt zo andere problemen zichtbaar. Er zijn ook gemeenten die alleen nieuwe contracten afsluiten met leveranciers of bureaus die wel digitaal toegankelijke websites of e-diensten kunnen leveren. Ik hoop dat er straks een kantelpunt komt en dat digitale toegankelijkheid voor iedereen een automatisme is geworden. Ons aanjaagteam zal in ieder geval tot eind van dit jaar de VNG-leden blijven informeren en adviseren.”
Zelf je websites en apps digitaal toegankelijk maken?
Hoe kun je zelf aan de slag met digitale toegankelijkheid? Marlies Klooster geeft een aantal tips:
- Zet het op de agenda. En dat mag best op een speelse manier. Met het Optimaal digitaal spel van Gebruiker Centraal verbeter je spelenderwijs de (online) dienstverlening van je organisatie.
- Betrek iedereen. Laat bijvoorbeeld de ICT afdeling met bewoners in gesprek gaan en wissel samen kennis uit. En je hoeft echt niet alles zelf uit te vinden. Zo heeft Ieder(in), een belangenorganisatie voor mensen met een beperking, een handige toolkit gemaakt om websites toegankelijk te maken.
- Blijf in gesprek met elkaar. Je bent niet de enige die tegen problemen oploopt, dus bespreek het. Het onderwerp digitale toegankelijkheid gaat namelijk nooit meer weg.