Waar in de wet is het medische onderzoek geregeld? Wat zijn de vereisten? Welke vragen moet de gemeente stellen? In deze opinie geef ik handvatten voor een zorgvuldig medisch advies in het kader van de Wmo 2015.
Wettelijke regeling medisch advies
In de Wmo 2015 zelf staat geen regeling over extern medisch onderzoek. Dat is ook niet nodig, want afdeling 3.3 van de Awb regelt dit. Daarin staan bepalingen voor alle externe adviseurs van bestuursorganen, zoals de gemeente (artikel 3:5 Awb). En dus ook voor een medisch adviseur.
Vergewisplicht
Artikel 3:2 Awb bepaalt in het algemeen dat de gemeente zorgvuldig onderzoek moet doen. En daarom heeft zij bij extern advies een vergewisplicht (artikel 3:9 Awb). Een ingewikkeld woord. Het betekent dat de gemeente moet controleren of dat advies zorgvuldig tot stand is gekomen.
Recente uitspraak vergewisplicht gehandicaptenparkeerkaart
Over deze vergewisplicht heeft de Centrale Raad van Beroep (CRvB) recent uitspraak gedaan.
Wat speelde er? Een inwoner vroeg een gehandicaptenparkeerkaart aan. Daarom had de gemeente de GGD gevraagd om medisch onderzoek te doen. De rapporten waren bijzonder kort. Geen diagnose, geen beschrijving van het onderzoek, geen informatie over inlichtingen van de behandelende sector, geen afweging van de klachten van betrokkene, en dus geen logische conclusie waarom de betrokkene 100 meter zou kunnen lopen.
De CRvB concludeerde dat ‘de adviezen dermate summier waren dat zij de gemeente geen aanknopingspunt boden om invulling te geven aan de vergewisplicht.’ Ofwel, de gemeente kon niet controleren of de rapporten zorgvuldig tot stand waren gekomen. En dus had de gemeente het besluit niet mogen baseren op deze medische adviezen.
Uitspraak geldt ook voor de Wmo 2015
Nu ging deze uitspraak niet over de Wmo 2015. Maar voor de rechtsregel is dat niet van belang. Want dezelfde vergewisplicht uit de Awb geldt ook voor medische onderzoeken voor voorzieningen uit de Wmo.
Vergewisplicht gemeente: is het medische advies zorgvuldig tot stand gekomen?
Waar moet een zorgvuldig medisch rapport aan voldoen?
De gemeente moet dus controleren of het medisch advies zorgvuldig is. De consulent kan het advies niet inhoudelijk toetsen. Want voor die inhoudelijke toets was nu juist een medisch deskundige nodig. Maar de consulent kan wel controleren of de conclusie van de adviseur logischerwijs uit de overwegingen van de medisch adviseur voortvloeit.
De al genoemde uitspraak van de CRvB geeft daarvoor een goed overzicht. In het rapport moet staan:
-
- Wat er aan de hand is met een cliënt of welke beperkingen hij heeft
- Wat de medisch adviseur heeft onderzocht
- Of de medisch adviseur informatie uit de behandelende sector heeft opgevraagd, en zo ja, bij wie en waarover
- Wat de adviseur van deze inlichtingen vond
- Of de adviseur aandacht heeft geschonken aan de gestelde medische klachten van cliënt
En specifiek voor de Wmo 2015:
-
- Of en hoe de adviseur heeft onderbouwd dat cliënt medisch gezien (niet) in aanmerking komt voor een maatwerkvoorziening
- Of en hoe de adviseur andere specifieke vragen van de gemeente zorgvuldig heeft beantwoord en onderbouwd
Kortom, de gemeente moet de stappen van de medisch adviseur in zijn onderzoek tot aan de conclusie kunnen volgen. Om een extreem voorbeeld te geven: als het hele onderzoek leidt tot de conclusie dat iemand geen armen heeft, maar de conclusie van het advies luidt vervolgens dat deze geen benen heeft, dan kan het college het advies niet volgen in de besluitvorming.
Vragen over medisch advies?
Hebt u nu nog vragen over medisch advies en een specifieke situatie in uw gemeente? Vraag deze aan de helpdesk van de kennisbank Schulinck Wmo. Nog geen abonnement op de kennisbank? Vraag dan een proefabonnement aan.
Diagnose
Is het voor zorgvuldig onderzoek nodig dat de adviseur een diagnose in het rapport zet? Nee. Voor een maatwerkvoorziening is een diagnose soms wel handig, maar zeker niet noodzakelijk. Belangrijker is dat de adviseur de beperkingen goed omschrijft, ook al is (nog) geen diagnose bekend.
Zie bijvoorbeeld de uitspraak ECLI:NL:CRVB:2024:1494, waarbij pas na het rapport Alzheimer werd vastgesteld. Andersom geldt ook dat conclusies trekken uit een gestelde diagnose zonder specifiek onderzoek ook niet zorgvuldig kan zijn (CRvB 04-01-2012, ECLI:NL:CRVB:2012:BV0179).
Medisch adviseur oordeelt niet over zelfredzaamheid en participatie
Hierboven gaf ik aan dat de gemeente de adviseur kan vragen om een medisch oordeel te geven over de noodzaak voor een (maatwerk)voorziening. De adviseur kan dus niet stellen dat een cliënt recht heeft op een maatwerkvoorziening. Want dat is niet de bevoegdheid van de adviseur, maar van de gemeente zelf. De Wmo-consulent baseert zich daarvoor niet alleen op het medisch advies, maar ook op de noodzaak voor zelfredzaamheid of participatie. Dat iemand alleen kan fietsen op een driewielfiets, betekent niet dat hij deze krijgt. Misschien kan hij al voldoende participeren op eigen kracht of met andere voorzieningen. Dat is de afweging die niet de medisch adviseur, maar de Wmo-consulent maakt.
Maak maatwerk van je adviesaanvraag
Wilt u zeker weten dat het rapport van de adviseur een besluit over een Wmo-maatwerkvoorziening kan ondersteunen? Daar kunt u zelf veel aan doen.
Kies ten eerste de juiste adviseur. Vaak is dat een verzekeringsarts, maar een ergotherapeut is bijvoorbeeld handig bij allerlei hulpmiddelen. Of bijvoorbeeld een bouwkundige bij een complexe woningaanpassing.
En zorg vervolgens voor een goede vraagstelling. Gebruik niet alleen standaardvragen. Wat wilt u in deze situatie specifiek weten over deze cliënt? Op welk punt hebt u juist dat stuk medische kennis nodig voor uw afweging?
Afwijken van medisch advies
Stel u hebt een voldoende uitgebreid rapport ontvangen van de medisch adviseur. Maar u hebt een goede reden om van diens conclusie af te wijken. Dan biedt artikel 3:50 Awb hulp. Afwijken mag. De onderbouwing daarvan moet u dan wel in de motivering van het besluit vermelden. Kortom, u moet een goed verhaal hebben om af te kunnen wijken.
Zoals ik al aangaf, vaak kan de Wmo-consulent zelf voldoende onderzoek doen. Maar is toch medische kennis nodig, dan is het zaak dat de medisch adviseur een logisch en voldoende uitgebreid advies maakt. Hou ook hier de regie als consulent; u bepaalt wat u vraagt, u controleert de zorgvuldigheid, en u bepaalt uiteindelijk of iemand een maatwerkvoorziening krijgt of niet.
Heeft u vragen over medisch advies?
Hebt u nu toch nog vragen over een specifieke situatie in uw gemeente? Stel deze dan via de knop Helpdesk in de Kennisbank Schulinck Wmo. Heeft u nog geen abonnement op Schulinck Wmo? Vraag hier een proefabonnement aan. Na goedkeuring kunt u het een maand lang uitproberen, inclusief de helpdesk!