In de nota naar aanleiding van het verslag die hoort bij de Verzamelwet SZW 2017 is aangegeven dat naar verwachting in het najaar van 2016 een ministeriële regeling wordt vastgesteld waarin bepaalde gegevens uitgezonderd worden van de inlichtingenplicht die op een bijstandsgerechtigde rust. Het voornemen is om alle gegevens in de basisregistratie personen uit te zonderen van de inlichtingenplicht, zodat op dit punt sprake is van eenmalige gegevensuitvraag. In oktober 2013 schreef ik op deze website over de eenmalige gegevensuitvraag en de inlichtingenplicht van de Participatiewet. Toen stelde ik dat de Wet eenmalige gegevensuitvraag binnen de Participatiewet deels een wassen neus is. Brengt de nog vast te stellen ministeriële regeling daar verandering in?
De Wet eenmalige gegevensuitvraag werk en inkomen (hierna WEU) is in werking getreden op 1 januari 2008. Via de WEU is geregeld dat elk gegeven dat de ketenpartners werk en inkomen nodig hebben voor hun werk, slechts eenmaal mag worden uitgevraagd bij belanghebbende. Een prima doelstelling, maar binnen de Participatiewet deels een dode letter. Dit komt doordat de CRvB consequent oordeelt dat een bijstandsgerechtigde toch inlichtingen had moeten verstrekken aan het college, terwijl het college die inlichtingen ook uit de eigen systemen had kunnen halen.[1] De inlichtingenplicht is dus altijd van toepassing, ongeacht om welke gegevens het gaat. De CRvB baseert dit oordeel op het argument dat de ministeriële regeling waarnaar wordt verwezen in artikel 17 lid 1 Participatiewet tot op heden niet is vastgesteld. Het beginsel van de eenmalige gegevensuitvraag is uitgewerkt in artikel 5.2a Besluit SUWI, maar in dat artikel wordt artikel 17 lid 1 Participatiewet niet genoemd. Artikel 53a lid 1 Participatiewet wordt daarentegen wel benoemd in artikel 5.2a lid 1 Besluit SUWI. Dit leidt tot een vreemde uitkomst: het college mag gegevens die het uit eigen bestanden kan halen niet vragen aan de bijstandsgerechtigde, maar de bijstandsgerechtigde is wel verplicht om diezelfde gegevens onverwijld uit eigen beweging te verstrekken.
Aangekondigde ministeriële regeling
In de nota naar aanleiding van het verslag die hoort bij de Verzamelwet SZW 2017 is aangegeven dat naar verwachting in het najaar van 2016 een ministeriële regeling wordt vastgesteld waarin bepaalde gegevens uitgezonderd worden van de inlichtingenplicht die op een belanghebbende rust. Alle gegevens die in de basisregistratie personen zitten, zullen worden uitgezonderd van de inlichtingenplicht. Dit betekent dat bijstandsgerechtigden straks bijvoorbeeld een adreswijziging of het sluiten of beëindigen van een huwelijk of geregistreerd partnerschap (voor zover dit in Nederland plaatsvindt) niet meer door hoeven te geven aan het college. Als de aangekondigde ministeriële regeling in werking treedt, is de WEU binnen de Participatiewet dan nog steeds deels een dode letter?
Alle gegevens die in de basisregistratie personen zitten, zullen worden uitgezonderd van de inlichtingenplicht.
WEU blijft wellicht deels dode letter
Als artikel 5.2a lid 1 Besluit SUWI niet wordt aangepast, dan bestaat de kans dat de WEU binnen de Participatiewet deels een dode letter blijft. Uit de nota naar aanleiding van het verslag die hoort bij de Verzamelwet SZW 2017 blijkt namelijk niet expliciet dat in een wijziging van artikel 5.2a Besluit SUWI is voorzien. Wel is aangegeven dat er wordt gewerkt aan een ministeriële regeling waarin geselecteerde gegevens uitgezonderd worden van de inlichtingenplicht. Ik hoop dat de wetgever bij het opstellen van de ministeriële regeling ook in een wijziging van artikel 5.2a lid 1 Besluit SUWI heeft voorzien. Op deze manier komt zeker een einde aan de vreemde situatie dat het college gegevens die het uit eigen bestanden kan halen niet mag vragen aan de bijstandsgerechtigde, maar de bijstandsgerechtigde deze gegevens wel onverwijld uit eigen beweging moet verstrekken. Als artikel 5.2a lid 1 Besluit SUWI niet wijzigt, dan bereikt de aangekondigde ministeriële regeling wellicht niet het doel waarvoor de regeling in het leven wordt geroepen. Gelet op de huidige jurisprudentie van de CRvB[2] zal de bijstandsgerechtigde in dat geval gegevens die in de basisregistratie personen zitten, ook moeten blijven melden in het kader van de bijstand.
Tot slot
In de nota naar aanleiding van het verslag die hoort bij de Verzamelwet SZW 2017 is het voornemen geuit om alle gegevens die nu in de basisregistratie personen zitten, uit te zonderen van de inlichtingenplicht zodat op dit punt sprake is van eenmalige gegevensuitvraag. In oktober 2013 concludeerde ik dat de WEU binnen de Participatiewet deels een wassen neus is. De nog vast te stellen ministeriële regeling kan dat in ieder geval veranderen als de wetgever heeft voorzien in een wijziging van artikel 5.2a Besluit SUWI.