In een deel van een historische boerenschuur is een restaurant gevestigd.

De eigenaar van het restaurant heeft grootse plannen. Hij dient een aanvraag in voor onder andere:

  • uitbreiding van de functie ten behoeve van horeca (in het geldende bestemmingsplan mag alleen de onderverdieping worden gebruikt ten behoeve van horeca);
  • realiseren van een appartement ten behoeve van een bed&breakfast;
  • realiseren van een woning op begane grond (volgens het geldende bestemmingsplan is op de betreffende locatie de bestemming ‘Wonen’ toegestaan);
  • realiseren van twee terrassen en parkeervoorzieningen;
  • portaal ten behoeve van de ingang van het restaurant.

Het college verleent voor dit bouwplan een omgevingsvergunning  met een beroep op de kruimelgevallenregeling ex artikel 4 lid 9 bijlageII Bor.

De buurman die eigenaar is van het andere deel van de historische boerenschuur komt hiertegen succesvol in beroep. De Rechtbank vernietigt het bestreden besluit omdat het college niet bevoegd zou zijn om omgevingsvergunning te verlenen nu het bruto vloeroppervlak en het aantal woningen toeneemt als gevolg van het bouwplan.

Wijzigen gebruik en bouwvolume

Afwijken van het bestemmingsplan is mogelijk als het gewijzigde gebruik niet leidt tot een toename van bebouwde oppervlakte en/of bouwvolume (artikel 4 lid 9 bijlage II Bor). De bouwplanonderdelen 1-4 staan ter discussie in hoger beroep bij de Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van State (Afdeling).  De Afdeling concludeert dat het college voor het gebruik van de eerste verdieping en het aansluitende terrein ten behoeve van het horecabedrijf, het gebruik van de boerenschuur voor bewoning en de overschrijding van de toegestane maximale vloeroppervlakte  voor de bed & breakfast terecht toepassing heeft gegeven aan artikel 4, aanhef en negende lid, van bijlage II van het Bor. Deze activiteiten leiden immers niet tot een toename van het bouwvolume. Dat er meer vloeroppervlakte wordt gebruikt voor horeca waardoor de omvang van het gebruik toeneemt, leidt niet tot een ander oordeel. Dit omdat onder bouwvolume als bedoeld in artikel 4, aanhef en negende lid, van bijlage II van het Bor dient te worden verstaan de omvang van het gebouwde in dit geval de schuur en niet van de functie, in dit geval de horeca. Kortom, toename van de bebouwde oppervlakte of het bouwvolume in de kruimelgevallenregeling heeft slechts betrekking op een toename van de fysieke bebouwing en niet op een toename van gebruiksruimte.

onder bouwvolume als bedoeld in artikel 4, aanhef en negende lid, van bijlage II van het Bor dient te worden verstaan de omvang van het gebouwde…… en niet van de functie

Geen toename aantal woningen

Bij een beroep op een kruimelgeval moet in beginsel het aantal woningen gelijk blijven (artikel 5 lid 1 bijlage II Bor). Een uitzondering op deze hoofdregel geldt voor het wijzigen van gebruik mits het bouwvolume niet wijzigt. In onderhavig geval was daarvan sprake. Immers, de toename van het bouwvolume ziet op de omvang van het gebouwde en niet de omvang van de functie. De Afdeling  stelt vast dat de eis dat het aantal woningen gelijk blijft niet geldt voor gevallen voor artikel 4, aanhef en negende lid, van bijlage II van het Bor. De verdeling tussen de bestemming wonen en horeca in de boerenschuur wijzigt weliswaar, maar het oppervlak en de bouwvolume van het gebouwde neemt niet toe.

Gevolgen voor de praktijk

Het toepassen van de kruimelgevallenregeling voor het wijzigen van het gebruik zonder dat de bouwvolume wijzigt biedt mogelijkheden voor overtollige kantoorpanden of bedrijventerreinen. Om verloedering tegen te gaan wordt gekeken naar alternatieve functies. Deze uitspraak kan handvatten bieden voor de transformatie van bijvoorbeeld bedrijfsgebouwen naar studentenhuisvesting of opvang voor asielzoekers, mits het bouwplan in overeenstemming is met een goede ruimtelijke ordening.

Aangezien een kruimelgeval wordt voorbereid met een reguliere procedure zal binnen 8 weken, of 14 weken (bij tijdige verlenging), nadat de aanvraag is ontvangen, de omgevingsvergunning hetzij worden verleend, hetzij worden geweigerd.[1] Gebeurt dit niet omdat wordt uitgegaan van een uitgebreide procedure en blijkt na 9 weken toch een reguliere procedure te moeten worden doorlopen, dan is de vergunning reeds van rechtswege verleend. Het is dus zaak om een aanvraag voor een omgevingsvergunning strijdig gebruik direct bij binnenkomst te toetsen op toename van de bebouwde oppervlakte/bouwvolume.


[1]