Nederland staat voor grote maatschappelijke opgaven rond klimaat, energie, wonen, natuur en landbouw. Om van deze opgave een succes te maken zijn nieuwe vormen van regie en goede samenwerking nodig, evenals meer uitvoeringskracht bij gemeenten en provincies.
Dit concludeert de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) in het deze week verschenen advies ‘Geef richting, maak ruimte!’
De VNG kan zich goed vinden in de aanbevelingen die Rli met het rapport naar buiten brengt. De VNG onderschrijft de noodzaak van voldoende uitvoeringskracht voor gemeenten en provincies om de opgaven die op ons afkomen te kunnen uitvoeren. Het adviesorgaan roept daarnaast op tot heldere nationale doelen en keuzes die in samenhang worden bekeken, met ruimte voor regionale uitwerking en beperking van het aantal rijksprogramma’s. Verder pleit het voor maatwerk en differentiatie in de verhoudingen tussen provincie en regio.
Gemeenten gelijkwaardige partner bij ruimtelijke opgaven
Het advies van Rli sluit aan bij de standpunten die eerder dit jaar door de VNG zijn vastgesteld, na het verschijnen van eerdere rapporten over de fysieke leefomgeving. De VNG benadrukt het belang van een gelijkwaardige rol voor gemeenten als partner in het werken aan ruimtelijke opgaven. Dat betekent dat wanneer het rijk meer regie neemt, dit in goed overleg moet met de VNG. Daarbij streven we ernaar dat het rijk gemeenten ondersteunt in het werken aan de ruimtelijke opgaven.
Standpunten VNG over regie op ruimtelijke opgaven
- Hou vast aan de Samenwerkingsafspraken NOVI.
- Regie vanuit het rijk moet in de eerste plaats gericht zijn op betere interdepartementale afstemming.
- Zorg voor structurele financiering en hulp voor gemeenten via ontschotte budgetten in plaats van incidentele impulsen.
- Zet rijksgronden in voor het behalen van maatschappelijke doelen. Een nationale grondbank kan helpen.
- Behoud ruimte voor uitwerking van ruimtelijke keuzes op regionaal niveau.
- Het rijk moet integraal keuzes maken over de globale spreiding van ontwikkelingen in het land en de oplossing bieden voor complexe problemen, zoals op het vlak van stikstof en geluid, die momenteel vertragend werken voor gebiedsontwikkeling.
- Regionale samenwerking vormt de sleutel tot de oplossing voor grote ruimtelijke opgaven.
- Iedere regio vormt een eigen agenda, met aandacht voor financiering van gezamenlijke opgaven. Dit kan eventueel samen met private partijen