De leefbaarheid in de kwetsbaarste wijken van het land neemt verder af. De bewoners merken dat vooral aan meer overlast en aan groeiende onveiligheid.
Mensen in kwetsbare wijken hebben drie keer zoveel last van hun directe buren als de gemiddelde Nederlander. En 20 procent van de bewoners is bang dat ze worden lastiggevallen of beroofd. Elders in het land is dat 6 procent.
Dat blijkt uit een vervolgonderzoek in opdracht van Aedes, de koepel van woningcorporaties. Eind 2018 kwam uit de eerste studie al naar voren dat de achterstandswijken aan het terugkeren zijn die toenmalig minister Vogelaar vanaf 2007 probeerde op te knappen.
Kwetsbare huurders
Sindsdien blijken de problemen alleen maar verder toegenomen. De instroom van kwetsbare huurders met een laag inkomen in wijken met veel corporatiewoningen wordt groter, terwijl mensen met een hoger inkomen deze buurten juist verlaten.
“Dat is geen ongeluk, dat is het gevolg van beleid”, zegt Jeroen Frissen, een van de onderzoekers. Hij verwijst onder meer naar het besluit om mensen met psychiatrische problemen of een licht verstandelijke beperking minder in instellingen te laten wonen. In hun huis krijgen ze niet altijd de begeleiding die ze nodig hebben. Ook vluchtelingen met een verblijfsstatus, die een laag inkomen hebben en de taal slecht spreken, komen in deze goedkopere woningen terecht.
Daarnaast hebben de gemeenten veel sociale taken toegeschoven gekregen door achtereenvolgende kabinetten, maar dat moest vaak met fors minder geld. Veel huismeesters en wijkbeheerders verdwijnen en woningcorporaties mogen alleen maar de laagste inkomens huisvesten.
Achterstandswijken
Gevolg is dat het gat met de rest van Nederland groter wordt. In de meeste buurten neemt de welvaart toe, terwijl de achterstandswijken meer een verzamelpunt worden van mensen met allerlei sociale problemen. Onderzoeker Frissen schat dat het gaat om 10 procent van de wijken.
Een van de oplossingen in zijn ogen is dat er meer wordt ingezet op spreiding: ook middenhuur in de zwakste buurten en plaatsing van kwetsbaardere mensen in betere wijken. Op sommige plaatsen van het land zijn daar volgens Frissen het afgelopen jaar hooguit stappen in gezet. Maar dat zijn kleine stappen, ondanks alle aandacht voor het probleem.
Volgens bestuurder Hester van Buren van corporatiekoepel Aedes is het “één voor twaalf” en is het tijd voor een buurtaanpak waarin alle cruciale partijen nauw samenwerken: gemeenten, corporaties en zorg- en welzijnsorganisaties. “Wat daarbij helpt, is de mogelijkheid om gegevens in een vroeg stadium te delen. Dan kan er goed gekeken worden bij welke wijk iemand het beste past.”