De Afdeling advisering van de Raad van State heeft advies uitgebracht over het ontwerpbesluit waarmee enkele algemene maatregelen van bestuur worden gewijzigd in verband met regels over stikstofreductie en natuurverbetering. Het ontwerpbesluit is op 18 juni 2021 gepubliceerd. Daarmee is ook het advies van de Afdeling advisering openbaar geworden.
Het ontwerpbesluit
De Wet stikstofreductie en natuurverbetering (Wsn) voegt aan de Wet natuurbescherming (Wnb) en de Omgevingswet zogenoemde omgevingswaarden toe om de stikstofneerslag op Natura 2000-gebieden te verminderen. Ook voegt de Wsn aan beide wetten bepalingen toe over het vaststellen van een programma stikstofreductie en natuurverbetering. Die bevatten maatregelen om te voldoen aan de omgevingswaarden en om de natuur in die gebieden te verbeteren (programma stikstofreductie en natuurverbetering). Verder introduceert de Wsn een verplichting voor de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit om zorg te dragen voor de legalisering van projecten met een geringe stikstofdepositie die op grond van het Programma Aanpak Stikstof waren vrijgesteld van een natuurvergunning. De minister van LNV stelt daarvoor een legaliseringsprogramma vast. Het ontwerpbesluit stelt onder meer nadere regels over de inhoud en monitoring van het programma stikstofreductie en natuurverbetering en het legaliseringsprogramma. Beide programma’s maken onderdeel uit van de Wet stikstofreductie en natuurverbetering.
Omgevingswaarde voor stikstofdepositie in 2035
De Afdeling advisering merkt op dat het ontwerpbesluit geen inzicht geeft in de maatregelen die nodig zijn om de omgevingswaarde voor stikstofdepositie in 2035 te behalen. Stikstofvermindering is nodig en daarom moet dat inzicht nu al worden geboden. De Afdeling adviseert daarom in de toelichting toereikend te motiveren op welke wijze de omgevingswaarde voor 2035 behaald zal worden.
Legaliseringsprogramma
Over het legaliseringsprogramma maakt de Afdeling advisering een aantal opmerkingen.
Onderscheid met het programma stikstofvermindering en natuurverbetering
Het is belangrijk dat onderscheid wordt gemaakt tussen het programma stikstofvermindering en natuurverbetering en het legaliseringsprogramma. Het ontwerpbesluit is over dat onderscheid niet duidelijk. De Afdeling adviseert daarom een zelfstandig programma van maatregelen op te nemen in de toelichting ter legalisering van projecten die onder het PAS waren vrijgesteld.
Stikstofregistratiesysteem
Het ontwerpbesluit is onduidelijk over hoe invulling wordt gegeven aan het stikstofregistratiesysteem dat nodig is om bij vergunningverlening op de juiste wijze toepassing te geven aan externe saldering. Die duidelijkheid is wel nodig om te kunnen beoordelen of het systeem voldoet aan de eisen die aan externe saldering worden gesteld. De toelichting zou op dit punt aangevuld moeten worden.
Inventarisatie te legaliseren activiteiten
Omdat een deel van de te legaliseren activiteiten eerder niet gemeld hoefden te worden, is het niet eenvoudig om die activiteiten in kaart te brengen. Uit de toelichting blijkt ook niet hoe die activiteiten zullen worden geïnventariseerd. De Afdeling adviseert de toelichting op dit punt aan te vullen.
Compenserende maatregelen
Het ontwerpbesluit voorziet in de mogelijkheid om in het legaliseringsprogramma compenserende maatregelen op te nemen. Deze maatregelen kunnen tijdens het legaliseringsproces worden ingezet via de zogenoemde ADC-toets. De Afdeling advisering merkt echter op dat vergunningverlening door middel van de ADC-toets pas aan de orde is als uit een passende beoordeling blijkt dat geen mitigerende maatregelen mogelijk zijn. De Afdeling advisering mist verder een dragende motivering waaruit volgt dat de met het plan beoogde legalisering nodig is om dwingende redenen van groot openbaar belang. Als die motivering niet kan worden gegeven moet volgens de Afdeling worden afgezien van de mogelijkheid om in het programma compenserende maatregelen op te nemen. De Afdeling adviseert daarom het ontwerpbesluit op dit punt nader te overwegen en aan te passen.