Op 19 september 2023 presenteerde het demissionaire kabinet de Miljoenennota. In dit nieuwsbericht gaan we in op enkele in het oog springende plannen voor het fysieke domein. De Raad van State heeft advies uitgebracht over de Miljoenennota. Waar hun reactie de plannen voor het fysieke domein raakt is dit aangegeven.
Inzet ‘brede welvaart’
Dit draait om meer dan alleen economische groei en materiële welvaart. Het draait om alles wat mensen van waarde vinden. Het gaat dus ook om -bijvoorbeeld- gezondheid, bloeiende natuur, goed onderwijs, kansengelijkheid, milieu, een veilige leefomgeving. Daarnaast zijn er beperkingen; zo moet welvaart binnen de grenzen van klimaat en natuur blijven.
Een volgend kabinet moet keuzes maken hierin “op basis van de eigen beleidsprioriteiten en het totale landschap aan restricties”.
Advies Raad van State: inzet op brede welvaart is een goede stap maar maak de ambities meer concreet. Hoe dan? In een Startnota Brede Welvaart kan het (toekomstige) kabinet een analyse maken van de toekomstige Nederlandse economische, sociale, ecologische en financiële structuur, gekoppeld aan de doelen uit het (nieuwe) regeerakkoord. Bekijk maatregelen ook in samenhang.
Klimaatverandering
De uitdagingen van klimaatverandering vragen om investeringen om ons hierop aan te passen (klimaatadaptatie), de gevolgen te verminderen (klimaatmitigatie) en vergoeding van schade. Hoewel een deel van de maatregelen uit het klimaatpakket worden uitgevoerd ligt de keuze voor de aanpak van klimaatverandering toch vooral ook in de handen van het nieuwe kabinet.
Er wordt dan ook géén invulling gegeven aan de volgende maatregelen uit het klimaatpakket: Betalen naar Gebruik, afbouw van fossiele subsidies en de taakstelling van 1,2 Mton CO₂-reductie via tariefaanpassingen van de energiebelasting.
Wél wordt het restemissiedoel voor de industrie verhoogd. Cluster zes bedrijven en afvalwater- en rioolzuiveringsinstallaties moeten hiervoor zorgen, eventueel met financiële ondersteuning.
Advies Raad van State: maak het begrotingsbeleid en de -systematiek in stapjes klimaatinclusief. Hoe dan? Er is aandacht voor klimaat, maar die is vooral beschrijvend. De Raad van State doet in haar advies concrete voorstellen hoe dit anders kan. Dit omdat klimaatrisico’s ook een groot risico voor de overheidsbegroting en -financiën vormen.
Energietransitie
In 2024 wordt de Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing uitgebreid. Woningeigenaren en ondernemers kunnen deze aanvragen voor verduurzaming van hun woning of bedrijfspand. Bijvoorbeeld voor isolatie, (hybride) warmtepompen, zonneboilers, aansluitingen op het warmtenet of elektrische kookvoorzieningen.
De energie-investeringsaftrek voor ondernemers wordt met 5 jaar verlengd.
Het kabinet wil hiermee bevorderen dat het fiscaal aantrekkelijk is voor ondernemers om in energiebesparende maatregelen te investeren.
Daarnaast heropent het Rijk het Tijdelijk Noodfonds Energie en blijft het investeren in het Nationaal Groeifonds (projecten voor duurzame economische groei op lange termijn). Ook komt er geld voor verduurzaming van woningen in kwetsbare dorpen en wijken. Dit wordt beschikbaar gesteld via gemeenten. Gemeenten met relatief veel kwetsbare woningeigenaren krijgen de meeste middelen.
Wonen en Bouwen
Het kabinet houdt vast aan de bouw van meer woningen. Daardoor komt geld beschikbaar voor de woningbouwimpuls en de Startbouwimpuls. Ook de Woondeals worden uitgevoerd. De voorbereiding van het wetsvoorstel regie op de volkshuisvesting gaat eveneens door.
Transitie landelijk gebied
De transitie van het landelijk gebied is een complexe opgaven waarin balans moet worden gevonden tussen verschillende uitdagingen en wensen:
- Toekomstbestendige, robuuste, duurzame en innovatieve landbouw
- Goed verdienvermogen voor boeren, vissers en andere voedselproducenten
- Herstel van de natuur
Het kabinet trekt geld uit voor de volgende maatregelen en doelen:
- Steun voor jonge boeren bij overnemen van het bedrijf en investeren in verduurzaming
- Vergroten van de afzetmarkt voor biologische producten
- Aanleg nieuwe landschapselementen op landbouwgrond (voor bijdrage aan biodiversiteit, water- en bodemkwaliteit)
- Tweede fase programma Natuur
- Versterken Nationale Parken
- Financiering van Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties-plus (stoppen van ‘piekbelasters’)
- Energiebesparende maatregelen voor de duurzame glastuinbouw
- Natuurherstel: voor de financiering van de maatregelen uit de gebiedsprogramma’s zal het kabinet een versnelde Incidentele Suppletoire Begroting indienen. Dit omdat herstel van de natuur om snelheid vraagt.
En verder
Er komt tot slot geld voor:
- bibliotheken, voor bijvoorbeeld nieuwe vestigingen of betere collecties
- meer en slimmere laadpalen voor vrachtwagens en personenauto’s
- onderhoud en renovatie van infrastructuur (in plaats van inzet op nieuwe infrastructurele projecten)
- stroompunten voor schepen langs de kade.