De rapportage geeft een beeld over de voortgang van de realisatie van de afspraken uit het Natuurpact uit 2013, maar ook over de voortgang van de Bossenstrategie, Agenda Natuurinclusief, natuur in de Rijkswateren en Programma Natuur. De Voortgangsrapportage Natuur laat zien dat op verschillende punten verbetering van de natuurkwaliteit noodzakelijk is.
Inrichting natuur
Vorig jaar richtten de provincies in het kader van Natuurnetwerk Nederland 2.944 hectare nieuwe natuur in. Dat is ongeveer 1.000 hectare meer dan in 2021. Dat is een goede ontwikkeling, maar het tempo van de inrichting van nieuwe natuur moet flink omhoog om de afgesproken 80.000 hectare in 2027 te realiseren. Sinds 1 januari 2011 is er in totaal 48.511 hectare nieuwe natuur ingericht. Dat is 61% van het einddoel (80.000 hectare).
Natuurkwaliteit
Natuur is de basis van alles wat leeft. Maar niet alleen de omvang van natuur is belangrijk, ook de kwaliteit ervan. Kijkend naar de doelen van de Vogel- en Habitatrichtlijnen verkeren ongeveer driekwart van de Habitatrichtlijnsoorten en 90% van de habitattypen in een ongunstige staat. Via verschillende sporen werken overheden en terrein beherende organisaties aan versterking van de natuur, zoals met het Nationaal Programma Landelijk Gebied, de Agenda Natuurinclusief 2.0 en de aanpak basiskwaliteit natuur. Ook de EU-Natuurherstelverordening vraagt om aanvullende maatregelen om de natuur te herstellen.
Bossenstrategie
In deze Voortgangsrapportage Natuur wordt voor het eerst kwantitatief gerapporteerd over de uitvoering van de landelijke Bossenstrategie van het Rijk en de provincies. In 2021 en 2022 is in totaal 823 hectare nieuw bos gerealiseerd. Daarnaast is 1.861 hectare natuurbos tot stand gekomen, vaak door omvorming van bestaande bossen naar bossen met meer natuurwaarden. Met de uitvoering van de Bossenstrategie dragen we bij aan doelen op het gebied van natuur, klimaat en recreatie.
Realisatiestrategie
Om de inrichting van nieuwe natuur extra te stimuleren, werken de provincies en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) sinds 2021 samen in de Taskforce versnelling inrichting Natuurnetwerk Nederland. Tien van de twaalf provincies hebben een realisatiestrategie opgesteld waarin zij aangeven hoe zij de aanleg van nieuwe natuur kunnen versnellen. De andere twee provincies, Gelderland en Flevoland, geven aan dat zij met de huidige strategie hun opgave voor het Natuurnetwerk Nederland tijdig kunnen realiseren en hebben daarom geen realisatiestrategie opgesteld.
Natuurpact en Natuurnetwerk Nederland
Het in 2013 overeengekomen Natuurpact betekende een verregaande decentralisatie van het natuurbeleid van het Rijk naar de provincies. De eerste ambitie was om het Natuurnetwerk Nederland te vergroten door in de periode tot 2027 80.000 hectare nieuwe natuur te realiseren. Het doel hiervan was om de biodiversiteit te verbeteren.