De minister van Landbouw moet de adresgegevens delen van 3500 agrarische bedrijven die tussen 2015 en 2019 meldingen hebben gemaakt van stikstofuitstoot. De Raad van State legt daarbij het ministerie van Henk Staghouwer een dwangsom op als het deze gegevens niet binnen drie weken deelt. Per dag dat de gegevens nog niet openbaar zijn, kost dat 36.000 euro, oplopend tot maximaal 72.000 euro.
Als boerenbedrijven een beperkte stikstofuitstoot veroorzaakten met hun werkzaamheden, was op basis van het Programma Aanpak Stikstof (PAS) tussen 2015 en 2019 geen vergunning nodig. Het was voldoende als bedrijven slechts een melding maakten van hun stikstofuitstoot. Om een volledig beeld te krijgen van de stikstofuitstoot wilde milieuorganisatie Mobilisation for the Environment (MOB) dat de minister de PAS-meldingen openbaar zou maken.
Toenmalig minister Carola Schouten maakte in 2020 deze 3500 meldingen openbaar, maar gaf hierbij geen locatiegegevens. De Raad van State sommeerde haar dat alsnog te doen.
Na deze uitspraak deelde Schouten de coördinaten van de bron van stikstofuitstoot, naar eigen zeggen om de privacy te beschermen van de bedrijven die de meldingen hadden gemaakt. MOB stelde dat de minister daarmee niet voldaan heeft aan de eerdere uitspraak van de Raad van State. Voorzitter van MOB Johan Vollenbroek zegt dat het hoger beroep ook een principieel punt was geworden. “Deze gegevens horen openbaar te zijn. De minister wist dat ook, ze probeerde met het delen van de coördinaten alleen maar de zaak te vertragen.”
De rechtbank Noord-Nederland stelde MOB in juni van het afgelopen jaar al in het gelijk. De minister ging wederom naar de Raad van State, die woensdag uitspraak deed.
MOB beschuldigt de minister van Landbouw in een reactie van misbruik van het procesrecht omdat de minister “een kansloos hoger beroep heeft ingesteld”. De minister had eerder moeten luisteren naar de uitspraken van de rechter: “Er is iets ernstig mis op het ministerie van Landbouw”, aldus voorzitter Vollenbroek.
Boerenorganisatie LTO Nederland zegt dat de uitspraak van de Raad absurd voelt. “In de praktijk is het boerenbedrijf tevens de woonlocatie van het gezin”, stelt de organisatie. “Honderden boeren worden juridisch achtervolgd terwijl zij altijd te goeder trouw en volgens de wet hebben gehandeld”, aldus Trienke Elshof.
Het ministerie van Landbouw is “teleurgesteld” over de uitspraak, laat een woordvoerder weten. Ook hij benadrukt dat de PAS-melders zich altijd aan de regels hebben gehouden en nu buiten hun schuld zonder de benodigde vergunning zitten. Openbaarmaking van hun adresgegevens “zorgt voor onrust”, terwijl in de nieuwe stikstofwet allang is geregeld dat zij op termijn alsnog een vergunning krijgen.