Twee milieuorganisaties zijn een reeks juridische procedures begonnen waarmee ze uiteindelijk de stikstofregels in Noord-Brabant van tafel willen krijgen. De organisaties, Mobilisation (MOB) en vereniging Leefmilieu, vinden dat de manier waarop de provincie alsnog een natuurvergunning wil verlenen aan bedrijven die stikstof uitstoten niet deugt. “Op basis van valse rekensommen dreigt een grote toename van stikstof te worden toegestaan”, stelt raadsman Valentijn Wösten.
Als eerste stap vragen MOB en vereniging Leefmilieu de provincie om in te grijpen bij 50 boerenbedrijven die zonder natuurvergunning hun bedrijf hebben uitgebreid tot 2019. Dat mocht toen onder het zogeheten Programma Aanpak Stikstof (PAS). Een melding volstond.
De Raad van State bepaalde in 2019 dat het hele PAS in strijd was met Europese natuurwetgeving. Provincies en het kabinet willen deze zogenoemde PAS-melders alsnog een vergunning geven. Omdat de totale stikstofuitstoot niet mag toenemen, is het idee om een toename op de ene plaats weg te strepen tegen een afname op een andere plaats. Dat heet salderen.
De twee milieuorganisaties zijn fundamenteel tegen de handel in stikstofruimte die zo ontstaat. Ze concluderen dat “gratis vergunde emissies plotseling geldwaarde krijgen”. Volgens MOB en vereniging Leefmilieu “komt op deze manier geen einde aan verdere aftakeling van de natuur”. Ze spanden al soortgelijke procedures aan in Friesland, Overijssel en Gelderland. Die lopen nog.
De stikstofproblematiek draait om de uitstoot van ammoniak en stikstofoxiden. Ammoniak zit onder meer in mest en urine van dieren, stikstofoxiden komen vooral van het verkeer en de industrie. Als te grote hoeveelheden ervan in natuurgebieden terechtkomen, gaan planten die van stikstof houden extra hard groeien. Brandnetels en gras bijvoorbeeld. Soorten die het goed doen op voedingsarme grond verdwijnen dan juist – en daarmee ook de insecten die van die soorten leven.
LTO Nederland reageerde eerder verontwaardigd op procedures tegen PAS-melders. “Dit zorgt voor onzekerheid bij ondernemers die altijd te goeder trouw en volgens de regels hebben gehandeld”, stelde de boerenorganisatie nadat MOB de eerste zaken in Gelderland had aangespannen.