Er zijn allerlei manieren om Nederland ook in de verre toekomst veilig te houden voor de stijgende zeespiegel. Verhoogd of drijvend bouwen, een extra ringdijk om de Randstad, rivierarmen afsluiten, een kustmeer aanleggen om rivierwater te bergen… Deze week gepubliceerd onderzoek brengt alle grote ruimtelijke mogelijkheden in kaart die voor de lange termijn noodzakelijk kunnen zijn om met zeespiegelstijging om te gaan. Het is belangrijk dat we die mogelijkheden nu al in beeld brengen, want de uitwerking, besluitvorming en uitvoering hiervan kost veel geld, ruimte en tijd.
Dit onderzoek maakt deel uit van het Kennisprogramma Zeespiegelstijging. Het is gedaan in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de Deltacommissaris, in samenwerking met de Topsector Water.
In november bleek al dat het technisch mogelijk is om Nederland te beschermen tegen een zeespiegelstijging tot 3 meter met de bestaande aanpak van dijkversterkingen, stormvloedkeringen, zandsuppleties en pompen. In een van de klimaatscenario’s van het KNMI wordt die stijging iets na 2100 bereikt. In een ander scenario zitten we in 2300 nog niet op 3 meter. In het nieuwe onderzoek zijn denkrichtingen uitgewerkt voor 2 meter en 5 meter.
Drie denkrichtingen voor de verre toekomst
De opties om met de stijgende zee om te gaan, zijn onderzocht en opgeschreven door drie breed samengestelde onderzoeksgroepen, waarin overheden, kennisinstellingen en bedrijven de krachten hebben gebundeld.
- Het eerste consortium hield zich bezig met de denkrichting ‘beschermen’, waarin wordt voortgebouwd op deels al bekende maatregelen zoals bescherming door keringen en zandsuppleties, rivierarmen afsluiten en overtollig water afvoeren met pompen.
- De tweede groep focuste op de denkrichting ‘zeewaarts’, waarbij ruimte op zee wordt benut om toekomstige knelpunten op te lossen – zoals de opvang van piekafvoeren vanuit rivieren.
- De derde denkrichting was ‘meebewegen’, waarbij landgebruik en bebouwing worden aangepast en water meer ruimte krijgt.
Nu al rekening houden met toekomstige aanpak
Uit deze drie denkrichtingen zijn allerlei opties gekomen om Nederland in de toekomst veilig te houden. Er zijn genoeg mogelijkheden om met zeespiegelstijging om te gaan, maar dit vergt op termijn grote ruimtelijke keuzes. En welke keuzes ook gemaakt worden, ze zullen geld, ruimte en tijd kosten.
Het reken- en tekenwerk wordt de komende jaren verder uitgewerkt. Zo gaan we kijken welke gevolgen de ruimtelijke keuzes hebben op andere terreinen dan waterveiligheid, zoals landbouw, waterkwaliteit, scheepvaart en natuur. Ook komt er vervolgonderzoek naar de ruimte die nu al moet worden gereserveerd om de deur voor toekomstige maatregelen open te houden.