Het gebruik van rubbergranulaat op kunstgrasvelden is toegestaan als de gemeente adequate maatregelen neemt om bodemverontreiniging te voorkomen. Dat heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State op 19 oktober 2022 bepaald in drie zaken tussen de gemeente Tilburg en stichting InStrepitus. De stichting had de gemeente gevraagd om op te treden tegen een aantal kunstgrasvelden met rubbergranulaat. De gemeente volstond met een waarschuwing, maar dat ging de stichting niet ver genoeg. Daarom kwam de stichting in beroep bij de Afdeling bestuursrechtspraak.
Zorgplicht
Het gaat in deze zaken om een kunstgrasveld van voetbalvereniging ZIGO, drie kunstgrasvelden van voetbalvereniging Sarto en een Johan Cruijff Court in Tilburg. Om te kunnen handhaven moet eerst vaststaan dat er een regel is overtreden. In deze zaken gaat het om de vraag of de gemeente bij de aanleg van de kunstgrasvelden met rubbergranulaat de zorgplicht uit de Wet bodembescherming heeft overtreden.
Omvang van de zorgplicht
Volgens de stichting is het enkele aanleggen en gebruiken van kunstgrasvelden met rubbergranulaat al in strijd met de zorgplicht. Naar het oordeel van de Afdeling bestuursrechtspraak gaat dat te ver, maar eist de zorgplicht wel dat alle maatregelen worden genomen die redelijkerwijs kunnen worden gevergd om bodemverontreiniging te voorkomen. Daarbij spelen de zogenoemde zorgplichtdocumenten een rol. Die zijn vastgesteld door de branchevereniging Sport en Cultuurtechniek. Daarin staan concrete maatregelen die van een gemeente worden gevergd om verontreiniging of aantasting van de bodem te voorkomen. Als de gemeente die aanbevelingen volgt, wordt naar het oordeel van de Afdeling bestuursrechtspraak voldaan aan de zorgplicht. Daarmee is overigens niet elk risico op bodemverontreiniging uitgesloten, maar de aanbevelingen bevatten wel de meest recente inzichten uit onderzoeken naar de gevolgen van het gebruik van rubbergranulaat voor de bodem.
Waarschuwen of handhaven?
De gemeente Tilburg constateerde dat op de velden niet alle aanbevolen maatregelen waren genomen. Zo sloten bijvoorbeeld de kantplanken niet aan en lagen er rubbergranulaatkorrels buiten de velden. Dat is volgens de gemeente een overtreding van de zorgplicht. Vervolgens was er verschil van mening op welke manier het gemeentebestuur had moeten optreden tegen de overtreding van de zorgplicht. De stichting vindt dat de gemeente op basis van haar eigen beleid had moeten handhaven, door bijvoorbeeld een dwangsom op te leggen. In het handhavingsbeleid van de gemeente Tilburg staat voor verschillende soorten overtredingen hoe het gemeentebestuur moet handhaven. In sommige gevallen moet het gemeentebestuur eerst waarschuwen. Naar het oordeel van de Afdeling bestuursrechtspraak heeft het gemeentebestuur dit handhavingsbeleid op de juiste manier toegepast en mocht het daarom volstaan met eerst een waarschuwing te geven. In de waarschuwingsbrief staat wat de voetbalvereniging moet doen om alsnog aan alle aanbevelingen uit het zorgplichtdocument te voldoen en de overtreding ongedaan te maken. In de zaak over het Johan Cruijff Court hoeft de gemeente geen actie meer te nemen, omdat het rubbergranulaat daar op korte termijn zal worden vervangen door zand.