Afvalwater van huishoudens verdwijnt nu vrijwel altijd – na zuivering – naar het oppervlaktewater. Een Europese verordening uit 2020 maakt het mogelijk dit water nu ook voor beregening in de landbouw te gebruiken. Aan de Nederlandse uitwerking van die verordening wordt nu gewerkt, zodat het straks ook hier mogelijk is.

De Nederlandse uitwerking van deze regelgeving moet in juni 2023 klaar zijn. Dan kunnen bijvoorbeeld agrarische bedrijven een vergunning aanvragen bij de provincie om afvalwater opnieuw te gebruiken voor beregening van hun akkers. Dan moeten ze wel aan een aantal voorwaarden voldoen. Zo moet er een risicobeheersplan worden opgesteld. Daarmee moet men bijvoorbeeld aantonen dat het grond- en oppervlaktewater niet wordt verontreinigd. Op dit moment worden de exacte regels voor de Nederlandse toepassing opgesteld.

Overigens krijgt deze nieuwe regelgeving en vergunningsverlening ook een plek krijgen in het nieuwe Besluit activiteiten leefomgeving onder de Omgevingswet. Zodat bij de inwerkingtreding van de Omgevingswet ook de vergunningverlening via die weg mogelijk is.

Droogte

Voor wie is dit hergebruik van afvalwater nu interessant? De meeste agrariërs beregenen momenteel hun land vanuit het (gratis) oppervlaktewater. Een prima oplossing, zolang er voldoende zoet water beschikbaar is. Echter, in tijden van droogte kunnen waterschappen een beregeningsverbod afkondigen. Bij intensieve droogte en veel mogelijke gewasschade kan het toch interessant worden alternatief sproeiwater voorhanden te hebben.

Dat alternatief komt er niet zomaar. Het water moet immers vanuit de zuiveringsinstallatie wel bij de agrarische bedrijven belanden via leidingen. Dat is zeker een investering, maar dan verzekert een bedrijf zich wel van een vrijwel onuitputtelijk reservoir aan water. In droge jaren gebruikt de landbouw zo’n 200 miljoen kuub water voor beregening. Dat lijkt veel, maar het gebruik van huishoudelijk water dat via de zuivering wordt afgevoerd, is vele malen groter.

Zeeland

Inmiddels begint ook de waterwereld zich voor te bereiden op deze nieuwe mogelijkheid. Vanuit het Deltaprogramma Zoetwater bekijkt men hoe het effluent (gezuiverd afvalwater) van rioolwaterzuiveringen kan worden hergebruikt. In bijvoorbeeld Zeeland kan dat interessant zijn omdat daar de externe aanvoer van zoet water klein is. Door het hergebruik van afvalwater in de landbouw wordt men zo veel minder afhankelijk van regenwater.