Het klimaat én de biodiversiteit op aarde redden is mogelijk en hoeft zelfs helemaal niet duur te zijn. Die boodschap heeft een internationaal team van wetenschappers, onder wie onderzoekers van Wageningen University & Research (WUR), gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature. Ze stellen een ogenschijnlijk simpele, maar volgens hen zeer doeltreffende oplossing voor: geef een flink deel van de belangrijke ecosystemen op de wereld die zijn omgevormd tot landbouwgebied terug aan de natuur.
Door meer natuur kunnen de meeste planten- en diersoorten die nu dreigen te verdwijnen behouden blijven. Volgens de onderzoekers kan ook ongeveer de helft van alle extra koolstof die de laatste twee eeuwen in de lucht is beland door toedoen van de mens, daar weer uit worden gehaald. Ze becijferen wat daarvoor nodig is: 30 procent van de belangrijkste ecosystemen die in de loop der jaren zijn veranderd in landbouwgebied, moeten in oude glorie worden hersteld.Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Van eerdere internationale afspraken om de biodiversiteit te herstellen is ook weinig terechtgekomen, erkennen de onderzoekers. Toch is “intensieve internationale samenwerking” volgens hen de sleutel tot succes. Want de landen waarin de te herstellen gebieden liggen, zijn te arm om zelf voor de kosten op te draaien.
Volgens de wetenschappers is hun plan zeer kosteneffectief. Ze hebben onderzocht welke gebieden de grootste bijdrage zouden kunnen leveren aan herstel van biodiversiteit en een gezond klimaat. In gebieden als West-Afrika, Indonesië en de Filipijnen kan voor weinig geld veel waardevolle natuur worden hersteld. Landbouwgrond daar kan volgens hen ook gerust worden ingeleverd; als elders de productie wordt opgeschroefd door de landbouw juist verder “op duurzame wijze te intensiveren”, kan de voedselproductie op peil blijven.
Het tegengaan van verspilling en een verschuiving van voedingspatronen – minder vlees en kaas – moet er ook aan bijdragen dat minder land nodig is voor landbouw, aldus de schrijvers van de studie. Als dat lukt, kan volgens hun berekeningen 55 procent van alle ecosystemen die zijn omgezet in landbouwgrond worden hersteld “zonder de voedselproductie te verstoren”.
“We zien dat het restaureren van natuur en klimaat niet duur hoeft te zijn, noch ten koste hoeft te gaan van de voedselproductie”, vat de Wageningse onderzoeker Catarina Jakovac samen.
De studie is bedoeld om beleidsmakers wereldwijd te helpen bij het nemen van beslissingen over biodiversiteit en klimaatbeleid.